Oekraïense president Volodymyr Zelenskyj heeft aangegeven bereid te zijn om af te treden zodra de grootschalige invasie van Rusland is beëindigd. Zijn prioriteit ligt bij het beëindigen van de oorlog, niet bij het veiligstellen van een nieuwe termijn. Hij staat ook open voor het houden van verkiezingen tijdens een eventueel staakt-het-vuren, mits de veiligheid gewaarborgd is.
In een recent interview met Axios verklaarde Zelenskyj dat hij zijn ambt neerlegt zodra de invasie voorbij is. Hij benadrukte dat zijn doel is om de oorlog te beëindigen. De president gaf aan dat hij bereid is om verkiezingen te organiseren als er een staakt-het-vuren wordt bereikt, en dat hij niet opnieuw kandidaat zal zijn. Dit is in lijn met eerdere uitspraken waarin hij aangaf dat verkiezingen niet zijn ambitie zijn, maar dat hij er alles aan wil doen om zijn land door deze moeilijke periode te helpen.
Zelenskyj's huidige termijn, die in 2019 begon, zou oorspronkelijk in mei 2024 aflopen, maar is verlengd vanwege het aanhoudende conflict. Oekraïense wetgeving verbiedt verkiezingen tijdens de staat van oorlogswet. De Centrale Verkiezingscommissie van Oekraïne heeft aangegeven dat er negen tot twaalf maanden voorbereiding nodig is om verkiezingen te organiseren nadat de staat van oorlogswet is opgeheven. Dit proces wordt gecompliceerd door de huidige veiligheidssituatie.
Desondanks is er vanuit de Verenigde Staten, onder meer via Donald Trump's speciale gezant Keith Kellogg, herhaaldelijk op aangedrongen om verkiezingen te houden zodra er een wapenstilstand is bereikt. Zelenskyj heeft echter benadrukt dat verkiezingen tijdens een actieve oorlog het land kwetsbaar zouden maken voor verdere bezetting. Recente peilingen, zoals die van het Kyiv International Institute of Sociology, tonen aan dat Zelenskyj nog steeds een aanzienlijk deel van het Oekraïense volk achter zich heeft, wat zijn positie versterkt ondanks de verlengde ambtstermijn.
De uitspraken van Zelenskyj zijn van groot belang voor de toekomstige politieke stabiliteit van Oekraïne en het hervatten van democratische processen. De complexiteit van het organiseren van verkiezingen in een door oorlog getroffen land, met de vereiste voorbereidingstijd en veiligheidsgaranties, onderstreept de uitdagingen waar Oekraïne voor staat. Zelenskyy heeft in hetzelfde interview gedreigd dat Russische functionarissen zich bewust moeten zijn van hun dichtstbijzijnde schuilkelders als Moskou de invasie niet beëindigt. Hij gaf ook aan dat hij president Trump toestemming heeft gevraagd om Russische energie- en infrastructuurdoelen aan te vallen, en dat hij hoopt op de levering van wapensystemen die Poetin aan de onderhandelingstafel zouden dwingen.
Dit alles speelt zich af tegen de achtergrond van de voortdurende Russische agressie, waarbij Rusland momenteel ongeveer 20% van Oekraïne bezet houdt.