Het PRIMA-systeem zorgt voor een doorbraak in het herstel van het gezichtsvermogen bij atrofische VMD

Atrofische leeftijdsgebonden maculadegeneratie (VMD) is al lange tijd een van de voornaamste oorzaken van onomkeerbaar verlies van het centrale gezichtsvermogen bij ouderen. Wereldwijd worden meer dan 5 miljoen mensen getroffen door deze aandoening. De progressieve afbraak van fotoreceptoren maakte deze vorm van VMD voorheen onbehandelbaar. De ontwikkeling van het draadloze retinale systeem genaamd PRIMA markeert echter een aanzienlijke technologische sprong voorwaarts, waardoor patiënten nu een nieuwe hoop wordt geboden op het gebied van zichtrestauratie.

Het innovatieve PRIMA-complex is ontworpen om de verloren functies van het centrale zicht te herstellen. Het systeem bestaat uit drie hoofdcomponenten: een minuscule foto-elektrische microchip van slechts 2x2 mm, die onder het netvlies wordt geïmplanteerd; een speciale bril met augmented reality, uitgerust met een camera; en een externe processor. Dit geheel zet visuele informatie uit de omgeving om in elektrische signalen die de hersenen kunnen interpreteren. De werking is gebaseerd op het feit dat de camera in de bril de scène projecteert met onzichtbaar infrarood licht op het implantaat. Dit implantaat genereert vervolgens elektrische impulsen die de nog functionerende zenuwcellen van het netvlies stimuleren.

De effectiviteit van dit systeem is bevestigd door een internationeel klinisch onderzoek. De resultaten hiervan werden op 20 oktober 2025 gepubliceerd in de New England Journal of Medicine. De analyse van de gegevens van 32 deelnemers na een observatieperiode van 12 maanden leverde indrukwekkende resultaten op. Bij 26 personen verbeterde de gezichtsscherpte aanzienlijk, en 27 deelnemers waren in staat om opnieuw letters en cijfers te lezen. Gemiddeld boekten de proefpersonen vooruitgang die gelijkstond aan een toename van 25 letters op de standaard oogkaart, wat neerkomt op ongeveer vijf regels verbetering.

De studie, die werd uitgevoerd in 17 centra verspreid over vijf Europese landen, toonde aan dat meer dan 80% van de geteste patiënten hun zicht zagen verbeteren met minimaal 10 posities. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers bedroeg 78,9 jaar. Professor José-Alain Sahel, een van de leidende auteurs van het onderzoek en directeur van het UPMC Vision Institute, merkte op dat dit de eerste keer is dat een poging tot zichtrestauratie zulke overtuigende resultaten oplevert bij zo'n grote groep mensen. Hoewel er milde bijwerkingen werden waargenomen, zoals een verhoogde intraoculaire druk, verdwenen de meeste hiervan snel.

De onderzoekers concludeerden dat de potentiële voordelen van de PRIMA-technologie de risico’s ruimschoots overtreffen. Oogarts Mahi Muqit benadrukte echter dat intensieve revalidatie noodzakelijk is voor patiënten, zodat hun hersenen zich kunnen aanpassen aan de nieuwe elektrische signalen. Deze technologie, die voortbouwt op het werk van professor Daniel Palanker van Stanford University, vertegenwoordigt een fundamentele verschuiving in het paradigma voor de behandeling van gevorderde stadia van VMD. Het biedt een tastbaar middel om een deel van het centrale gezichtsvermogen terug te krijgen en daarmee de persoonlijke autonomie van patiënten te vergroten.