In 2025 worden de vertaalcapaciteiten van OpenAI's GPT-4o model geëvalueerd, waarbij de geboekte vooruitgang en de resterende uitdagingen worden geanalyseerd. Sinds de lancering in mei 2024 heeft GPT-4o, met zijn multimodale functies, de vertalingen binnen ChatGPT aanzienlijk verbeterd, wat resulteert in natuurlijkere en contextueel rijkere vertalingen. Ondanks deze vooruitgang, onthullen evaluaties in 2025 dat het model nog steeds moeite heeft met talen met weinig bronnen en met literaire teksten. Dit benadrukt de noodzaak van menselijke controle in specifieke scenario's.
OpenAI's snelle ontwikkelingscyclus bleek uit de introductie van GPT-4.5 in februari 2025, dat vervolgens werd vervangen door GPT-5 in augustus 2025. GPT-4o blijft echter het primaire model voor vertaaldiensten. Onderzoek gepubliceerd op 30 mei 2025 toont aan dat het integreren van beelden als context in multimodale grote taalmodellen (LLM's) leidt tot cultureel nauwkeurigere AI-vertalingen. Deze bevindingen, die de prestaties van modellen zoals GPT-4o onderzochten, suggereren dat visuele aanwijzingen helpen bij het overbruggen van culturele verschillen en het oplossen van ambiguïteiten die taal alleen niet kan oplossen. In menselijke evaluaties werden vertalingen met visuele gronding in ongeveer 68% van de gevallen verkozen boven tekst-alleen vertalingen, vooral bij het behouden van cultureel specifieke items. De uitdagingen bij het vertalen van literaire teksten blijven echter bestaan. Studies, zoals die gepubliceerd in de ACL Anthology, wijzen uit dat hoewel LLM's zoals GPT-4o beter presteren dan oudere modellen, er nog steeds een aanzienlijke kloof is tussen menselijke en machinale literaire vertalingen. LLM's produceren doorgaans meer letterlijke en minder diverse vertalingen, waarbij menselijke vertalers een duidelijke voorkeur behouden vanwege hun vermogen om stilistische en creatieve nuances vast te leggen. Dit suggereert dat voor literair werk, waar de expressieve functie en stilistische effecten cruciaal zijn, menselijke expertise onmisbaar blijft.
De bevindingen uit 2025 benadrukken de voortdurende evolutie van AI in vertaling. Hoewel GPT-4o indrukwekkende vooruitgang boekt in het begrijpen en verwerken van taal, vooral in veelgebruikte talen, blijft de toepassing ervan op niche- of laag-resource talen en op complexe literaire inhoud een gebied dat verdere verfijning vereist. De integratie van visuele context in vertaalmodellen biedt een veelbelovende richting voor het verbeteren van culturele nauwkeurigheid, terwijl de unieke eisen van literaire vertaling de blijvende waarde van menselijke linguïsten onderstrepen.