De mondiale visuele kunstwereld ondergaat momenteel een ingrijpende metamorfose, en mediakunstenaar Refik Anadol staat aan het front van deze ontwikkeling. Hij heeft recentelijk een baanbrekende V3-update gelanceerd voor zijn befaamde project, getiteld «Biome Lumina». Deze reeks digitale ‘Levende Schilderijen’ is getransformeerd van louter reactieve kunstwerken naar interactieve gesprekspartners die niet alleen reageren op gegevens, maar er ook met de toeschouwer over in dialoog gaan.
Refik Anadol, die aan het hoofd staat van de gelijknamige studio in Los Angeles, is al lange tijd erkend om zijn vermogen om immense hoeveelheden data om te zetten in hypnotiserende visuele symfonieën. Zijn project «Biome Lumina» omvat een collectie van 1000 unieke digitale doeken, die elk in real-time ‘leven’ en ademen. De dynamiek van deze werken wordt gevoed door sensorische gegevens die afkomstig zijn uit tropische bossen over de hele wereld. Denk hierbij aan metingen van temperatuur, luchtvochtigheid en de samenstelling van de bodem. Wanneer het bijvoorbeeld regent in het bos of de atmosferische druk verandert, past het schilderij onmiddellijk zijn kleur en vorm aan.
Hoewel dit voorheen een fascinerend, zij het eenzijdig, schouwspel was, gooit de V3-update het roer volledig om. Het voegt twee cruciale AI-modules toe die de interactie fundamenteel veranderen. Het kunstwerk wordt zo verheven van een object van contemplatie tot een actieve partner in een dialoog met de natuur, wat de grenzen tussen technologie en ecologie vervaagt.
De Twee Cruciale AI-Modules
De eerste toevoeging is de Conversationele AI (Chat Module). Eigenaren van het schilderij kunnen nu een directe conversatie aangaan met het kunstwerk. Men kan vragen stellen als: “Hoe voel je je op dit moment?” of “Welke data ontvang je momenteel uit het Amazonegebied?”. De kunstmatige intelligentie, die getraind is op de “Big Nature Model” – een omvangrijk neuraal netwerk dat miljoenen afbeeldingen en terabytes aan flora- en faunagegevens bevat – analyseert de actuele indicatoren en formuleert een zinvol tekstueel antwoord dat de staat van de natuur weerspiegelt.
Tegelijkertijd met de visuele transformaties, genereert een tweede AI-module ter plekke een uniek geluidslandschap. Dit is de Generatieve Geluidsmodule (Sound Module). Deze soundtrack is meer dan enkel achtergrondmuziek; het is een directe auditieve interpretatie van dezelfde ecologische gegevens. Het digitale ‘geritsel’ van bladeren kan bijvoorbeeld intenser worden door windstoten die duizenden kilometers verderop plaatsvinden, wat een compleet meeslepend, multisensorisch effect creëert voor de toeschouwer.
Met deze stappen zet Refik Anadol de volgende evolutie in de kunst neer. Hij gebruikt AI niet alleen als een middel om esthetiek te creëren, maar vooral als een brug naar een dieper, multisensorisch begrip van onze wereld. Zijn ‘Levende Schilderijen’ nodigen de kijker nu uit om niet alleen naar de data te kijken, maar er ook mee te praten en de stem ervan te horen. Dit opent nieuwe horizonten voor de interactie tussen mens, technologie en de natuur, en herdefinieert wat een kunstwerk kan zijn.