De veelgeprezen debuutdocumentaire "Noodknop" van Samara Sagynbaeva werpt een indringend licht op de nasleep van een grootschalig corruptieschandaal in Kirgizië. De film focust op journalist Ali Toktakunov, die een fraudezaak van maar liefst 700 miljoen dollar blootlegde. Na de publicatie van Toktakunovs onthullingen werd zijn klokkenluider vermoord, wat hem en zijn familie dwong om onder te duiken.
"Noodknop" documenteert hun beproevingen, van hun eerste vlucht tot hun gedwongen terugkeer naar Kirgizië te midden van groeiende dreigingen. De documentaire, die in première ging op het Internationaal filmfestival van Busan, onderstreept de bredere implicaties voor burgerlijke vrijheden en de onafhankelijke media in Kirgizië. Het dient als een krachtig eerbetoon aan de moed van onderzoeksjournalisten die opereren in uitdagende omgevingen. De film werd ook vertoond op het One World festival in Praag, bekend om zijn vertoningen van de beste mensenrechten documentaires.
Toktakunovs werk, heeft geleid tot aanzienlijke druk op de media en intimidatie van activisten in Kirgizië. Voor zijn strijd tegen corruptie ontving Toktakunov de 'Champion of Anti-Corruption'-prijs van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, uitgereikt door staatssecretaris Antony Blinken. Onafhankelijke media worden steeds meer bedreigd, met meldingen van arrestaties van journalisten en sluiting van mediakanalen. De film belicht de risico's die journalisten en hun families lopen in hun strijd voor transparantie en vrije meningsuiting, waarbij persoonlijke veiligheid en privéleven vaak het hoogste goed zijn. De documentaire toont aan hoe de strijd voor publiek belang en vrijheid gepaard gaat met grote offers.
Echter, de situatie voor de vrije pers in Kirgizië is sindsdien verslechterd, met een toename van overheidsdruk en beperkingen op de vrijheid van meningsuiting onder het huidige bewind. In 2019 stond Kirgizië op de 126e plaats in de Corruptieperceptie-index van Transparency International, met 30 van de 100 punten. "Noodknop" is niet alleen een verslag van een corruptieschandaal, maar ook een reflectie op de veerkracht van de menselijke geest in het aangezicht van onderdrukking en gevaar. De film, die een internationale première beleefde op het Busan International Film Festival, is een belangrijk document over de uitdagingen waarmee onafhankelijke journalistiek wordt geconfronteerd in post-Sovjetlanden.