In een baanbrekende studie gepubliceerd in PLOS One heeft een internationaal team ons begrip van de Dode Zeerollen gerevolutioneerd. Door een combinatie van kunstmatige intelligentie en radiokoolstofdatering te gebruiken, hebben onderzoekers de tijdlijn van deze oude teksten teruggedrongen, waardoor een nauwere band met het tijdperk van de bijbelse auteurs werd onthuld.
Het onderzoek, waarbij de Universiteit van Pisa, de Rijksuniversiteit Groningen en de Syddansk Universitet betrokken waren, analyseerde 135 rollen. De bevindingen geven aan dat veel manuscripten veel ouder zijn dan voorheen werd aangenomen. Zo lijken manuscripten in het Hasmonese schrift, traditioneel gedateerd op 150-50 v.Chr., nu te dateren van vóór het midden van de 2e eeuw v.Chr., mogelijk zelfs tot het einde van de 3e eeuw v.Chr.
Deze studie identificeerde ook fragmenten van het boek Daniël en Prediker die dateren uit respectievelijk de 2e en 3e eeuw v.Chr. Dit tijdsbestek sluit aan bij de vermoedelijke periode van de anonieme auteurs van de bijbelse teksten, wat tastbaar bewijs biedt voor geleerden die de oorsprong en overdracht van de Bijbel bestuderen. "Onze taak was ervoor te zorgen dat de materialen die voor datering werden verzonden zo schoon mogelijk waren en vrij van residuen die de resultaten zouden kunnen veranderen", legt professor Ilaria Degano van de Universiteit van Pisa uit.
Het team van Pisa ontwikkelde innovatieve protocollen om verontreinigingen te verwijderen, zoals resten van oude restauraties, die de nauwkeurigheid van de radiokoolstofdatering zouden kunnen vertekenen. Deze zeer innovatieve aanpak kan in de toekomst worden gebruikt op andere oude manuscripten en biedt een geavanceerde standaard voor het voorbereiden van monsters voor radiometrische datering. De verkregen chemisch-fysische gegevens waren cruciaal voor het trainen van Enoch, een nieuw voorspellend model gebaseerd op machine learning, dat in staat is de leeftijd van manuscripten te schatten op basis van afbeeldingen van de geschriften.
Enoch, ontwikkeld aan de Rijksuniversiteit Groningen, maakt gebruik van BiNet, een diep neuraal netwerk dat is ontworpen om inktsporen en de morfologie van handgeschreven karakters te analyseren. De validatie via radiokoolstofdatering leverde een ongekende precisie op, met een onzekerheidsmarge van ongeveer +/- 30 jaar, minder dan die van de radiometrische technieken zelf in de beschouwde periode. Deze ontdekking herschrijft niet alleen de geschiedenisboeken, maar opent ook nieuwe wegen voor het begrijpen van de oorsprong van religieuze teksten.