In het historische Dibra-gebied van Albanië, specifiek in Strikçan nabij Bulqiza, zijn in februari 2025 de overblijfselen van een bijzondere Romeinse graftombe blootgelegd. Deze archeologische vondst, die dateert uit de 3e tot 4e eeuw na Christus, is met zijn afmetingen van 9 bij 6 meter de eerste in zijn soort in de regio en biedt een fascinerend inkijkje in het leven en de gebruiken van die tijd.
De structuur, die vermoedelijk diende als een mausoleum gezien de aanwezigheid van een grafkamer, voorhal en een monumentale trap, is vooral opmerkelijk vanwege een zeldzame tweetalige inscriptie. Deze inscriptie richt zich zowel tot de overledene, Gellianos, als tot de god Jupiter, wat duidt op een interessante mix van culturele en religieuze invloeden in het gebied. De aanwezigheid van een dergelijke inscriptie is uniek voor de Dibra-regio en suggereert dat dit gebied destijds een belangrijk cultureel en religieus centrum was binnen het Romeinse Rijk.
De architectonische details, zoals de zorgvuldig bewerkte grote stenen, de monumentale trap en de decoratieve stucco, wijzen op een hoge sociale status van de begraven persoon. Ondanks dat de tombe in de oudheid reeds geplunderd was, hebben archeologen waardevolle artefacten kunnen bergen. Deze omvatten onder andere glazen vaatwerk, kammen van bot, messen en met gouddraad verweven textiel dat gebruikt werd om de overledenen te omhullen. Deze vondsten werpen licht op de Romeinse begrafenispraktijken en de ambachtelijke vaardigheden van die periode.
De ontdekking werd aangekondigd door de Minister van Economie, Cultuur en Innovatie, Blendi Gonxhja, die het belang van de vondst voor de Albanese archeologie en het cultureel erfgoed benadrukte. Het project, "Archeologisch Onderzoek in de Bulqiza Vallei", geleid door het Albanese Instituut voor Archeologie, met deelname van lokale experts zoals academicus Adem Bonguri en archeoloog Erikson Nikolli, heeft geleid tot deze significante onthulling. Verder onderzoek zal naar verwachting meer informatie blootleggen over het Romeinse leven en de religieuze praktijken in deze regio van Albanië.
De vondst draagt bij aan een dieper begrip van de rijke geschiedenis van Albanië, dat door de eeuwen heen een kruispunt van culturen is geweest, beïnvloed door onder andere de Illyriërs, Grieken en Romeinen. De Romeinse periode in Albanië, die begon na de verovering in 167 v.Chr., liet aanzienlijke sporen na, waaronder steden als Apollonia en Dürres, die getuigen van de Romeinse invloed op architectuur en infrastructuur.