De James Webb Space Telescope (JWST) en de Hubble Space Telescope hebben een gedetailleerd beeld onthuld van de protoplanetaire schijf rond de jonge ster IRAS 04302, ook wel bekend als de 'Vlinderster'. Deze schijf, gelegen in de Taurus Moleculaire Wolk op ongeveer 525 lichtjaar afstand, biedt een zeldzaam inzicht in de vroege stadia van planeetvorming.
De schijf van IRAS 04302, die een indrukwekkende diameter van 65 miljard kilometer heeft, wordt vanaf de zijkant bekeken. Dit perspectief stelt astronomen in staat de verticale structuur ervan te bestuderen, inclusief hoe stofdeeltjes zich in het middenvlak verzamelen om een dichte laag te vormen, essentieel voor de aanmaak van nieuwe planeten. De dikte van deze schijf is een indicator voor de efficiëntie van dit proces.
De waarnemingen, een combinatie van Webb's infraroodcapaciteiten (NIRCam en MIRI) en Hubble's optische gegevens, hebben ongekende details onthuld. Deze gecombineerde observaties stellen astronomen in staat de eigenschappen en groei van stofdeeltjes in protoplanetaire schijven te bestuderen. De Taurus Moleculaire Wolk is een van de dichtstbijzijnde en best bestudeerde stervormingsgebieden, waar honderden jonge sterren ontstaan.
De schijf wordt omringd door twee symmetrische, vleugelachtige nevels, die het licht van de centrale protoster reflecteren. Deze nevels geven IRAS 04302 zijn bijnaam 'Vlinderster'. De aanwezigheid van jets, uitstromen en instabiliteiten binnen het IRAS 04302-systeem duidt op dynamische processen die de omgeving vormen waarin planeten zich ontwikkelen. Wetenschappers onderzoeken deze schijven als onderdeel van een breder programma om de evolutie van stofdeeltjes te begrijpen, een fundamentele stap in de richting van planeetvorming.
De asymmetrische en gekantelde aard van de binnenste schijf van IRAS 04302, een kenmerk dat ook bij andere waargenomen schijven wordt gezien, heeft implicaties voor de evolutie van schijven en de uiteindelijke architectuur van zonnestelsels. Door systemen zoals de 'Vlinderster' te analyseren, krijgen we een dieper inzicht in hoe sterren en planeten evolueren, wat waardevolle context biedt voor de vorming van ons eigen zonnestelsel.