De poolwervel, het grote reservoir van ijzige lucht dat normaal gesproken boven de Noordpool ingesloten blijft, vertoont momenteel onregelmatig gedrag. Deze verstoring wijst op de mogelijkheid van drastische temperatuurdalingen in Europa en Noord-Amerika tijdens het komende koude seizoen van 2025-2026. Meteorologische analyses tonen aan dat de wervel in september een zwakkere vorming vertoonde dan het langetermijngemiddelde. Deze structuur doet denken aan de omstandigheden tijdens de winter van 1981-1982, een periode die bekend stond om de snelle bereiking van intense koude in de middenbreedtegraden.
De huidige toestand in de stratosfeer duidt op significante instabiliteit, wat de kans op een Plotselinge Stratosferische Opwarming (SSW) vergroot. Een SSW houdt in dat de temperatuur in de stratosfeer snel stijgt, wat vaak leidt tot een fragmentatie van de poolwervel. Wanneer dit gebeurt, kan Arctische lucht naar zuidelijker gelegen streken afzakken. Hoewel een SSW een opwarming in de stratosfeer is, resulteert dit fenomeen doorgaans weken later in een verzwakking van de straalstroom, waardoor de weg wordt vrijgemaakt voor koude-uitbraken aan het aardoppervlak.
Deze atmosferische instabiliteit wordt mede beïnvloed door de aanwezigheid van La Niña en een negatieve Quasi-Biennale Oscillatie (QBO). Beide fenomenen worden in verband gebracht met koudere winters op het noordelijk halfrond en een meer onvoorspelbare dynamiek van de poolwervel. Een oostelijke QBO versterkt bijvoorbeeld de opwaartse voortplanting van planetaire golven, wat de poolwervel vatbaarder maakt voor verzwakking of zelfs instorting. Deskundigen benadrukken dat nauwgezette observatie van de wervelontwikkeling in de komende maanden cruciaal is voor het verfijnen van langetermijnvoorspellingen.
Voor Noord- en Centraal-Europa, waaronder België, Nederland en Frankrijk, wordt een koudere en potentieel sneeuwrijkere winter verwacht. Volgens NOAA is er een kans van 71 procent op een zwakke La Niña in december 2025. Bovendien voorspellen ECMWF-modellen 'indrukwekkende' sneeuwval in Scandinavië en de Alpen, met temperaturen die mogelijk 1 tot 2°C onder het gemiddelde zullen liggen in die regio's. Een verzwakte wervel kan blokkerende patronen veroorzaken, wat de toevoer van koude poollucht naar de middenbreedtegraden bevordert en de kans op zware neerslag en verstoringen vergroot.