Wetenschappers hebben 85 voorheen onbekende subglaciale meren ontdekt onder het Antarctische ijs, wat het totaal aantal bekende actieve meren op 231 brengt. Deze ontdekking, gebaseerd op tien jaar aan data van de CryoSat-2 satelliet van het Europees Ruimteagentschap (ESA), vergroot de kennis over de verborgen hydrologie van het continent aanzienlijk. De nieuw ontdekte meren vertonen dynamische cycli van vullen en legen, wat wijst op een actievere ondergrondse waterhuishouding dan voorheen werd aangenomen. Deze bevindingen zijn cruciaal voor het begrijpen van waterstromen onder het Antarctische ijs en de mogelijke impact op de wereldwijde zeespiegelstijging.
De CryoSat-2 satelliet, gelanceerd in 2010, meet variaties in de dikte van zee-ijs, gletsjers en ijskappen. Door de data van deze satelliet te analyseren, konden onderzoekers subtiele veranderingen in de ijsoppervlakte detecteren die wijzen op het vullen en legen van deze ondergrondse meren. Dit biedt een zeldzaam inzicht in de verborgen hydrologische systemen van Antarctica. De studie, gepubliceerd in Nature Communications, identificeerde ook vijf nieuwe netwerken van onderling verbonden subglaciale meren en nieuwe afvoertrajecten.
De dynamiek van deze subglaciale meren, die periodiek vollopen en leeglopen, beïnvloedt de stabiliteit van gletsjers en hun beweging over de Antarctische ondergrond. Dit kan op zijn beurt weer invloed hebben op de wereldwijde zeespiegelstijging. Hoewel de volledige impact nog wordt onderzocht, benadrukken onderzoekers het belang van het monitoren van deze dynamische omgevingen voor het verbeteren van voorspellingen van toekomstige zeespiegelstijging. De massa van de Antarctische ijskap alleen al bevat genoeg ijs om de zeespiegel wereldwijd met 58 meter te laten stijgen.
Deze ontdekking onderstreept de complexe rol die de subglaciale systemen van Antarctica spelen in het klimaatsysteem van de aarde. Het begrijpen van de interactie tussen deze meren, smeltwater en de stabiliteit van de ijskap is essentieel voor het voorspellen van toekomstige veranderingen in Antarctica en de daaruit voortvloeiende effecten op de wereldwijde zeespiegel. De inzichten uit continue satellietobservaties, zoals die van CryoSat-2, helpen ons de veerkracht van onze planeet beter te doorgronden en ons aan te passen aan veranderende omstandigheden.
De implicaties voor kustgebieden zoals Nederland zijn significant. Hoewel de projecties variëren, wordt langs de Nederlandse kust een zeespiegelstijging verwacht die 100 tot 120 procent van het wereldgemiddelde kan bedragen. De voortdurende monitoring van de Antarctische ijskap en de processen die zich daaronder afspelen, is daarom van cruciaal belang voor het aanpassen van kustbeschermingsmaatregelen.