NASA legt de kaarten op tafel over 3I/ATLAS: Nieuwe data bevestigen kosmische oorsprong van interstellaire komeet

Op woensdag 19 november 2025 heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA tijdens een persconferentie in het Goddard Space Flight Center een definitieve uitspraak gedaan over de aard van het interstellaire object 3I/ATLAS (C/2025 N1). De verklaring was bedoeld om een einde te maken aan de aanhoudende speculaties in de online gemeenschap over een mogelijk kunstmatige oorsprong van het hemellichaam. Deze geruchten werden mede aangewakkerd door een vertraging in de publicatie van cruciale data, die samenhing met de recente sluiting van delen van de Amerikaanse overheid.

Deskundigen op het gebied van astronomie, waaronder Alfred McEwen van de Universiteit van Arizona, hebben de observaties ondersteund. McEwen, wiens beelden gemaakt met het HiRISE-instrument een structuur toonden die ‘duidelijk op een komeet lijkt met een coma’, bevestigde dat het waargenomen gedrag en de chemische samenstelling passen bij een natuurlijk fenomeen. De komeet werd voor het eerst opgemerkt op 1 juli 2025 door de ATLAS-telescoop in Chili. Dit markeerde de ontdekking van het derde bevestigde interstellaire object, na 1I/’Oumuamua in 2017 en 2I/Borisov in 2019.

Tijdens de briefing, waar onder meer NASA-adjunct-administrateur Amit Kshatriya en de adjunct-administrateur van het Science Mission Directorate, Nicky Fox, aanwezig waren, werden de resultaten van een uitgebreide observatiecampagne gepresenteerd. Deze campagne betrof de inzet van ongeveer vijftien verschillende NASA-middelen, waaronder de ruimtetelescopen Hubble en JWST, de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO), MAVEN, Lucy, Psyche, SOHO, en de Parker Solar Probe. Ook instrumenten van het Europees Ruimteagentschap (ESA) werden ingezet.

Wetenschappers lichtten de chemische samenstelling van het object toe. Zij wezen op een verhoogd gehalte aan koolstofdioxide (CO2) en een ongebruikelijke nikkel-ijzerverhouding. Deze kenmerken suggereren dat de komeet mogelijk is gevormd in een sterrenstelsel dat ouder is dan ons eigen Zonnestelsel. De schattingen wijzen uit dat de kern van de komeet een diameter heeft variërend tussen 1400 voet en 3,5 mijl, en dat deze met een duizelingwekkende snelheid van meer dan 150.000 mijl per uur door de ruimte beweegt.

Ondanks de officiële conclusie bleef een deel van het publiek sceptisch. Dit wantrouwen werd deels gevoed door de vertraging in de vrijgave van beelden die begin oktober waren vastgelegd, toen het object op 2 oktober 2025 op een afstand van negentien miljoen mijl van Mars passeerde. Sommige waarnemers, zoals astrofysicus Avi Loeb van Harvard University, hadden eerder vraagtekens gezet bij de afwijking van 3I/ATLAS ten opzichte van standaard kometenmodellen. Dit gold met name na het perihelium op 29 of 30 oktober 2025, waarbij zeven afzonderlijke staarten werden waargenomen, waarvan één rechtstreeks naar de Zon was gericht.

De nauwkeurigheid van de baanvoorspelling werd echter met een factor tien verbeterd dankzij observaties van ESA’s Trace Gas Orbiter (TGO) in de buurt van Mars, zo bleek uit de gegevens. Het wetenschappelijke veld beschouwt 3I/ATLAS als een unieke kans om primordiaal materiaal uit een ander planetenstelsel te bestuderen. Tom Statler, hoofdwetenschapper voor kleine lichamen, en andere NASA-vertegenwoordigers, waaronder Sean Domagal-Goldman, benadrukten dat alle beschikbare bewijzen, inclusief de analyse van de uitstoot en de baan, de kometenatuur van het object ondubbelzinnig bevestigen.

Gelukkig vormt de komeet geen gevaar voor de Aarde. De dichtste nadering tot onze planeet staat gepland voor 19 december 2025, op een veilige afstand van ongeveer 167 miljoen mijl. Dit hele incident, dat samenviel met het einde van de 43 dagen durende shutdown van de Amerikaanse overheid op 12 november 2025, heeft de kracht en snelheid van internationale wetenschappelijke samenwerking mooi in de verf gezet.