Tropische koraalriffen staan onder immense druk en bevinden zich op een cruciaal keerpunt als gevolg van de opwarming van de oceanen. Dit signaleert een directe en onvermijdelijke bedreiging voor deze vitale mariene ecosystemen. Een nieuw rapport, getiteld «Globale kantelpunten» (Global Tipping Points), opgesteld door een internationaal onderzoekersconsortium, onthult dat koraalriffen het eerste van vijfentwintig kwetsbare aardse systemen zijn die een kritieke drempel hebben overschreden. Dit is geen toekomstig gevaar; het is een realiteit die zich nu ontvouwt en onmiddellijke actie vereist van de wereldgemeenschap.
De berekeningen uit het rapport tonen aan dat de grens voor onomkeerbare achteruitgang van de riffen wordt bereikt bij een gemiddelde wereldwijde opwarming van ongeveer 1,2 graden Celsius. Wetenschappelijke schattingen wijzen uit dat de gemiddelde temperatuur op aarde al met 1,3 tot 1,4 graden is gestegen ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Het verlies van deze ecosystemen, die een oppervlakte van circa 900.000 vierkante kilometer beslaan, wordt hierdoor als zeer waarschijnlijk beschouwd. Deze riffen, vaak de 'regenwouden van de zee' genoemd, ondersteunen ongeveer een kwart van al het mariene leven. Hun verdwijning zal een verwoestend cascade-effect hebben op talloze soorten en de menselijke gemeenschappen die voor hun levensonderhoud ervan afhankelijk zijn.
Tim Lenton, verbonden aan de Universiteit van Exeter en leider van het onderzoek, benadrukt dat de mensheid een nieuw klimaattijdperk is binnengegaan, gekenmerkt door een angstaanjagende snelheid van verandering. Een specifieke studie, uitgevoerd door specialisten van de Universiteit van Exeter, analyseerde 400 riffen in de westelijke Atlantische Oceaan. De prognose is somber: meer dan 70% van deze riffen zal tegen 2040 stoppen met groeien, mits de huidige emissiescenario's gehandhaafd blijven. Bij een opwarming van 2°C wordt het verlies van vrijwel alle koraalriffen voorspeld, wat de urgentie van emissiereductie onderstreept.
De dringende noodzaak tot wereldwijde samenwerking zal centraal staan tijdens de aanstaande Dertigste Conferentie van de Partijen van het Raamverdrag van de VN inzake klimaatverandering (COP30). Deze cruciale top zal plaatsvinden in Belém, Brazilië, van 10 tot 21 november 2025. De keuze voor Belém, gelegen in het hart van het Amazonegebied, onderstreept de directe verbinding tussen het lot van de oceanen en dat van de tropische regenwouden, die eveneens hun eigen kritieke grenzen naderen. Het doel van de top is het versterken van klimaatverbintenissen en het bepalen van prioritaire stappen om de gevolgen te verzachten, met als streven de temperatuurstijging te beperken tot 1,5°C.
Deze planetaire waarschuwingssignalen dienen als een luide oproep tot collectief ontwaken en het nemen van verantwoordelijkheid. Het succesvol aanpakken van eerdere mondiale uitdagingen, zoals het herstel van de ozonlaag, bewijst dat gezamenlijke en resolute acties de ontwikkelingscurve kunnen veranderen. Het is nu zaak om het menselijk handelen kritisch te herbeoordelen en resoluut te kiezen voor een pad dat leidt tot harmonie met de natuurlijke cycli van onze planeet, voordat deze onomkeerbare kantelpunten definitief worden bereikt.