Het Competition Appeal Tribunal (CAT) van het Verenigd Koninkrijk heeft een baanbrekende uitspraak gedaan, die diep ingrijpt in de machtsstructuur van de digitale economie. Het oordeelde dat Apple via zijn App Store-ecosysteem buitensporige en onbillijke kosten aan consumenten heeft opgelegd. Deze historische beslissing verplicht de technologiegigant om mogelijk bijna 20 miljoen iPhone- en iPad-gebruikers in het VK te compenseren. De totale som die gemoeid is met deze compensatie kan oplopen tot maar liefst £1,5 miljard. Het tribunaal nam de standaardcommissie van 30% die Apple steevast hief op de verkoop van applicaties en in-app-transacties onder de loep. De harde conclusie was dat dit vaste tarief neerkwam op een duidelijk misbruik van een dominante marktpositie.
De juridische procedure, die wordt beschouwd als de eerste succesvolle class-action-rechtszaak in Amerikaanse stijl die in het VK tot een veroordeling leidt, werd aangevoerd door eiseres Dr. Rachael Kent. De claim omvat alle transacties die plaatsvonden gedurende een specifieke periode, namelijk tussen 1 oktober 2015 en december 2020. Het CAT stelde vast dat Apple zijn dominante positie misbruikte door concurrentie uit te sluiten, zowel op het gebied van app-distributie als bij de diensten voor in-app-betalingen. Individuen die getroffen zijn door deze praktijken, kunnen naar verwachting een vergoeding ontvangen variërend van £27 tot £75 per persoon. De definitieve kwantificering van deze bedragen wordt echter pas verwacht na een hoorzitting die gepland staat na 3 november 2025.
Het CAT heeft nauwkeurig berekend dat ontwikkelaars te veel hebben betaald. Dit overschot werd bepaald door het verschil tussen de geheven commissie en wat als een redelijk tarief wordt beschouwd: namelijk 17.5% voor distributie en 10% voor in-app-betalingen. Bovendien oordeelde het tribunaal dat 50% van deze overbelasting door de ontwikkelaars werd doorberekend aan de eindgebruikers, waardoor de consument de directe schade leed. Apple heeft inmiddels formeel aangegeven dat het de intentie heeft om deze uitspraak aan te vechten via een beroepsprocedure. Het bedrijf stelt dat de uitspraak een gebrekkige kijk geeft op de competitieve app-economie en de waarde die het platform biedt.
Deze uitspraak moet ook gezien worden tegen de achtergrond van bredere regelgevende actie. De Competition and Markets Authority (CMA) van het VK heeft immers recentelijk zowel Apple als Google afzonderlijk aangewezen als entiteiten die een 'strategische marktstatus' bezitten binnen de mobiele technologiesector. Dit signaleert een intensivering van de regelgevende controle op hun invloedrijke rol als 'poortwachters' in de digitale wereld. De uitspraak van het CAT markeert dan ook een cruciaal keerpunt in het bestuur van de digitale markt. Het schept een krachtig precedent voor consumentenherstel tegen de dominantie van grote platforms, door onomstotelijk te bevestigen dat de beperkingen die Apple oplegde – en die de 30% commissie mogelijk maakten – niet gerechtvaardigd konden worden als noodzakelijk of proportioneel voor de bedrijfsvoering. Dit is een duidelijke overwinning voor de consumentenrechten in het digitale tijdperk.