नेपालले साहसिक पर्यटनलाई प्रोत्साहन गर्न र देशका कम अन्वेषण गरिएका क्षेत्रहरूमा पर्यटक आकर्षित गर्न एक महत्वपूर्ण कदम चालेको छ। आगामी दुई वर्षका लागि कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका ९७ हिमालहरूमा आरोहण शुल्क पूर्ण रूपमा छुट दिइएको छ। यो योजना सन् २०२५ को अगस्ट महिनाबाट सुरु हुनेछ। यी हिमालहरू ५,८७० देखि ७,१३२ मिटर उचाइका छन् र यी क्षेत्रहरूमा पर्वतारोहणका लागि नयाँ चुनौती खोज्ने आरोहकहरूका लागि उत्कृष्ट अवसर प्रदान गर्दछन्।
नेपाल सरकारको यो पहल देशको पर्वतारोहण पर्यटनलाई विविधीकरण गर्ने बृहत् रणनीतिको एक हिस्सा हो। यसले विशेष गरी कम विकसित र दुर्गम क्षेत्रहरूमा पर्यटनको फाइदा पुर्याउने अपेक्षा गरिएको छ। नेपाल पर्यटन विभागका निर्देशक, हिमाल गौतमका अनुसार, यी हिमालहरू सुन्दर भए तापनि पहुँचमा कठिनाईका कारण धेरै कम पर्यटक र आरोहकहरूले मात्र भ्रमण गरेका छन्। यस शुल्क छुटले यी क्षेत्रहरूमा पर्यटकहरूको संख्या बढाउन र स्थानीय अर्थतन्त्रलाई टेवा पुर्याउन मद्दत गर्नेछ।
विगत दुई वर्षमा, यी ९७ हिमालहरूमा जम्मा ६८ जना आरोहकले मात्र प्रयास गरेका थिए, जबकि सन् २०२४ मा सगरमाथाका लागि ४२१ आरोहण अनुमतिहरू जारी गरिएका थिए। यो कदम सगरमाथा जस्ता लोकप्रिय हिमालहरूमा बढ्दो भीड र लागतको विकल्प प्रदान गर्दछ। सगरमाथाको आरोहण शुल्क सेप्टेम्बर २०२५ बाट ११,००० अमेरिकी डलरबाट बढेर १५,००० अमेरिकी डलर पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ। यस विपरीत, यी ९७ हिमालहरूमा शुल्क छुटले आरोहकहरूलाई कम खर्चमा नयाँ र कम भिडभाड भएका गन्तव्यहरू अन्वेषण गर्ने अवसर दिनेछ।
यस पहलले कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका स्थानीय समुदायहरूमा आर्थिक विकासलाई पनि गति दिनेछ। यी क्षेत्रहरू नेपालका सबैभन्दा गरिब र कम विकसित प्रदेशहरूमध्ये पर्दछन्। यस योजनाले रोजगारी सिर्जना गर्ने, आय बढाउने र स्थानीय अर्थतन्त्रलाई सुदृढ पार्ने लक्ष्य राखेको छ। यसका साथै, नेपाल पर्वतारोहण संघले यी क्षेत्रहरूमा आरोहणका लागि आवश्यक पूर्वाधार र जनशक्ति विकास गर्ने योजना पनि बनाएको छ। यसले आरोहणलाई सुरक्षित र सुलभ बनाउन मद्दत गर्नेछ।
यो कदम नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा एक महत्वपूर्ण परिवर्तन ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ, जसले देशको पर्वतीय पर्यटनलाई थप विविधीकरण गर्नेछ र दुर्गम क्षेत्रहरूमा आर्थिक लाभ पुर्याउनेछ। यसले नेपाललाई केवल सगरमाथाको गन्तव्यको रूपमा मात्र नभई, लुकेका हिरा जस्तै सुन्दर र चुनौतीपूर्ण हिमालहरूको घरको रूपमा पनि चिनाउनेछ।