EU thúc đẩy năng lực phòng thủ với Quỹ SAFE
Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức khởi động "Hành động An ninh cho châu Âu" (SAFE), một quỹ mới được thiết kế để cung cấp các khoản vay dài hạn lên tới 150 tỷ euro cho các quốc gia thành viên.
Được Hội đồng EU thông qua vào ngày 27 tháng 5 năm 2025 và có hiệu lực từ ngày 29 tháng 7, SAFE sẽ hỗ trợ các hoạt động mua sắm quốc phòng quy mô lớn và cấp thiết, tập trung vào các dự án chung và đầu tư công nghiệp chiến lược. Sáng kiến này là một trụ cột trung tâm của Kế hoạch Tái vũ trang châu Âu của EU và nhằm mục đích nhanh chóng tăng cường cơ sở công nghiệp quốc phòng của châu Âu, cải thiện khả năng tương tác và tăng cường khả năng sẵn sàng quân sự vào năm 2030.
Chi tiết về Quỹ SAFE
SAFE đánh dấu một bước phát triển lớn trong cách tiếp cận của EU đối với chính sách quốc phòng, lần đầu tiên giới thiệu một cơ chế dựa trên các khoản vay được hỗ trợ bởi xếp hạng tín dụng của Liên minh để tài trợ cho các khoản đầu tư quân sự quốc gia. Không giống như các công cụ trước đây chỉ giới hạn ở các khoản tài trợ hoặc các chương trình quy mô nhỏ, SAFE cho phép các quốc gia thành viên tiếp cận các khoản vay có giá cạnh tranh, kỳ hạn dài để tài trợ cho việc mua sắm trong các lĩnh vực quan trọng - từ pháo binh và đạn dược cũng như thiết bị lực lượng mặt đất đến không gian mạng, phòng không, máy bay không người lái và các phương tiện hỗ trợ chiến lược. EU hy vọng cơ chế mới này sẽ thúc đẩy hơn 800 tỷ euro chi tiêu liên quan đến quốc phòng trên toàn khối vào cuối thập kỷ.
Để tránh sự phân mảnh và tối đa hóa tác động công nghiệp, hầu hết các dự án do SAFE hỗ trợ phải được thực hiện chung giữa ít nhất hai quốc gia đủ điều kiện, bao gồm cả Ukraine và các đối tác EEA–EFTA. Tuy nhiên, việc mua sắm của từng quốc gia thành viên cũng sẽ được hỗ trợ tạm thời để giải quyết các khoảng trống năng lực cấp thiết. Các dự án sẽ được chia thành hai loại, với các yêu cầu nghiêm ngặt về nguồn gốc - ít nhất 65% thành phần phải đến từ EU, EEA–EFTA hoặc Ukraine. Các dự án loại 2 (ví dụ: phòng không, không gian, C4ISTAR, AI/ EW) phải đáp ứng thêm các tiêu chuẩn cao hơn về chủ quyền và sửa đổi, đảm bảo toàn quyền kiểm soát hoạt động trong Liên minh.
Phản ứng và Triển vọng
Phản ứng ban đầu từ các thủ đô rất mạnh mẽ: tính đến ngày 29 tháng 7 năm 2025, 18 quốc gia thành viên - bao gồm Ba Lan, Pháp, Ý và các nước vùng Baltic - đã gửi thư bày tỏ quan tâm, với tổng nhu cầu chỉ định là 127 tỷ euro. Các chính phủ dự kiến sẽ nộp Kế hoạch Đầu tư Quốc phòng chi tiết trước ngày 30 tháng 11. Nếu được chấp thuận, các thỏa thuận cho vay có thể được hoàn tất sớm nhất là vào tháng 2 năm 2026, kích hoạt các khoản thanh toán trước và cho phép các dự án mua sắm bắt đầu vào giữa năm.
Điều quan trọng là SAFE không giới hạn ở thị trường nội bộ của EU. Mặc dù chỉ các quốc gia thành viên mới có thể tiếp cận các khoản vay, nhưng các quốc gia đối tác như Ukraine, Na Uy và Vương quốc Anh có thể tham gia mua sắm chung và đóng góp về mặt công nghiệp. Cơ chế này được thiết kế rõ ràng để hỗ trợ hội nhập của Ukraine vào kiến trúc quốc phòng châu Âu - mang đến các cơ hội đồng tài trợ và tham gia công nghiệp trên cơ sở bình đẳng.
Với việc sản xuất quốc phòng đang tăng lên và châu Âu tìm kiếm quyền tự chủ chiến lược lớn hơn, SAFE có thể trở thành công cụ xác định việc tái vũ trang quân sự của EU trong nửa cuối thập kỷ.