Vào ngày 21 tháng 9 năm 2025, Guinea sẽ tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về bản hiến pháp mới, một bước đi được xem là then chốt trong lộ trình chuyển đổi chính trị của đất nước sau cuộc đảo chính quân sự vào tháng 9 năm 2021. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh có những lo ngại về việc liệu quá trình này có thực sự dẫn đến một nền dân chủ ổn định hay chỉ đơn thuần là củng cố quyền lực hiện tại.
Theo thông báo của Tướng Mamady Doumbouya, người đứng đầu chính quyền quân sự từ năm 2021, bản hiến pháp mới này được đề xuất nhằm khôi phục trật tự hiến pháp và mở đường cho các cuộc bầu cử dân chủ. Bản dự thảo này thay thế hiến pháp năm 2020 và bao gồm một số thay đổi đáng chú ý. Một trong những điểm gây tranh cãi nhất là việc kéo dài nhiệm kỳ tổng thống từ năm lên bảy năm, có thể tái cử một lần. Ngoài ra, dự thảo còn đề xuất thành lập Thượng viện, trong đó một phần thành viên sẽ do Tổng thống bổ nhiệm trực tiếp, cùng với việc giới thiệu giáo dục miễn phí và bắt buộc cùng bảo hiểm y tế toàn dân.
Tuy nhiên, những đề xuất này đã vấp phải sự phản đối và quan ngại từ nhiều phía trong giới chính trị và xã hội dân sự Guinea. Một số nhà phân tích và các đảng phái đối lập bày tỏ lo ngại rằng việc kéo dài nhiệm kỳ tổng thống có thể là một cách để kéo dài thời gian cai trị của chính quyền quân sự, đi ngược lại tinh thần của một cuộc chuyển đổi dân chủ. Gần đây, ba đảng đối lập lớn nhất đã bị đình chỉ hoạt động trong 90 ngày ngay trước thềm cuộc trưng cầu dân ý, một động thái mà phe đối lập cho là nhằm triệt tiêu tiếng nói bất đồng chính kiến và hạn chế không gian chính trị.
Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã liên tục kêu gọi một quá trình chuyển đổi minh bạch và bao trùm, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự ổn định khu vực. ECOWAS đã cử các phái đoàn kỹ thuật và cấp cao tới Guinea để giám sát và hỗ trợ tiến trình này, tái khẳng định cam kết hỗ trợ Guinea quay trở lại quản trị dân chủ. Tuy nhiên, những diễn biến gần đây, bao gồm cả việc đình chỉ các đảng đối lập, đã làm dấy lên những câu hỏi về mức độ cam kết thực sự đối với các nguyên tắc dân chủ.
Cuộc trưng cầu dân ý sắp tới là một cột mốc quan trọng, phản ánh khát vọng của người dân Guinea về một tương lai ổn định và công bằng hơn. Tuy nhiên, những tranh cãi xung quanh bản dự thảo hiến pháp và sự thiếu tin tưởng của các bên liên quan vào quy trình đặt ra những thách thức đáng kể. Việc đảm bảo một quy trình minh bạch, công bằng và có sự tham gia rộng rãi của các tầng lớp nhân dân sẽ là yếu tố then chốt để định hình tương lai chính trị của Guinea và củng cố niềm tin vào con đường dân chủ của quốc gia này.