Giấy in ảnh bằng ánh sáng mặt trời, hay còn gọi là giấy cyanotype, là một phương tiện sáng tạo cho phép tạo ra các tác phẩm nghệ thuật hấp dẫn chỉ bằng sức mạnh của mặt trời. Vào năm 2025, loại hình nghệ thuật này tiếp tục thu hút sự quan tâm, mang đến những cơ hội thú vị để cả trẻ em và người lớn khám phá các hiện tượng khoa học một cách vui nhộn.
Bản chất của giấy in ảnh bằng ánh sáng mặt trời nằm ở lớp phủ nhạy sáng đặc biệt, phản ứng với tia cực tím (UV). Khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, các vật thể được đặt lên giấy sẽ tạo ra hình ảnh trắng nổi bật, trong khi phần giấy còn lại chuyển sang màu xanh lam đặc trưng. Kỹ thuật này, được phát triển bởi nhà thiên văn học người Anh Sir John Herschel vào năm 1842, dựa trên nguyên lý hóa học phức tạp. Các hợp chất sắt trong giấy, dưới tác động của tia UV, trải qua một phản ứng hóa học, làm thay đổi màu sắc của giấy. Vùng giấy được vật thể che chắn sẽ giữ nguyên màu sắc ban đầu, còn vùng tiếp xúc với ánh nắng sẽ bị phai màu, tạo nên hiệu ứng âm bản của vật thể.
Để tạo ra một bản in bằng ánh sáng mặt trời, người dùng cần thu thập các vật liệu tự nhiên phẳng như lá cây hoặc hoa. Đặt những vật này lên giấy in ảnh bằng ánh sáng mặt trời, sau đó phủ một lớp phim trong hoặc tấm mica để giữ chúng cố định. Nếu cần, hãy dùng vật nặng để giữ chặt lớp phủ, đặc biệt là trong điều kiện gió. Để giấy tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong vài giờ. Sau khi phơi sáng, gỡ bỏ lớp phủ và vật liệu. Nhẹ nhàng rửa giấy bằng nước để hoàn tất quá trình phát triển. Cuối cùng, để giấy khô để chiêm ngưỡng thành quả.
Vào năm 2025, giấy in ảnh bằng ánh sáng mặt trời có sẵn dưới nhiều hình thức khác nhau. Ví dụ, sản phẩm "PhänoMINT Buntes Sonnendruckpapier" từ moses. Verlag cung cấp 16 tờ giấy với bốn màu sắc khác nhau, mang đến sự đa dạng cho các dự án sáng tạo. Giấy in ảnh bằng ánh sáng mặt trời phù hợp cho trẻ em từ 6 tuổi trở lên, mặc dù cần có sự giám sát của người lớn. Tuy nhiên, sản phẩm không dành cho trẻ em dưới 3 tuổi do nguy cơ nghẹt thở từ các bộ phận nhỏ.
Sự kết hợp giữa sáng tạo và hiểu biết khoa học làm cho giấy in ảnh bằng ánh sáng mặt trời trở thành một công cụ giáo dục và nghệ thuật hấp dẫn. Kỹ thuật cyanotype, một trong những phương pháp nhiếp ảnh phi bạc đầu tiên, đã được Anna Atkins sử dụng vào năm 1843 để tạo ra cuốn sách minh họa bằng nhiếp ảnh đầu tiên, một cột mốc quan trọng trong lịch sử nhiếp ảnh và khoa học. Ngày nay, giấy in ảnh bằng ánh sáng mặt trời vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho các nghệ sĩ và nhiếp ảnh gia, với các biến thể mới như bộ dụng cụ "Sunprint Paper Kits" giúp đơn giản hóa quy trình bằng cách sử dụng các bề mặt đã được xử lý sẵn, loại bỏ nhu cầu trộn hóa chất. Các nghệ sĩ đương đại như Meghann Riepenhoff còn khám phá các tác phẩm quy mô lớn, mang tính chất phù du và khí quyển, xóa nhòa ranh giới giữa nhiếp ảnh và trừu tượng, cho thấy sự linh hoạt và sức hấp dẫn lâu dài của kỹ thuật này.