Một đội khảo cổ dưới nước do Phó Giáo sư Tiến sĩ Hakan Öniz, Trưởng khoa Bảo tồn và Phục hồi Di sản Văn hóa tại Đại học Akdeniz, dẫn đầu đã phát hiện những chai nước hoa bằng thủy tinh có niên đại khoảng 1.100 năm tuổi. Những cổ vật này được tìm thấy trong quá trình khai quật khảo cổ dưới nước ngoài khơi bờ biển quận Kaş thuộc tỉnh Antalya, Thổ Nhĩ Kỳ, từ xác một con tàu buôn có nguồn gốc từ Đông Địa Trung Hải.
Phó Giáo sư Tiến sĩ Öniz cho biết khảo cổ học dưới nước có một lịch sử lâu đời trên toàn cầu và khoa học này có nguồn gốc từ vùng đất Anatolia, đồng thời nhấn mạnh Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về lĩnh vực này. Kể từ năm 2018, dưới sự cho phép của Bộ Văn hóa và Du lịch, các cuộc khai quật khảo cổ dưới nước của Đại học Akdeniz đã phát hiện được 411 xác tàu, trong đó có Xác tàu Kumluca thời kỳ Đồ Đồng Trung Cổ, được biết đến là xác tàu cổ nhất thế giới từng được phát hiện, có niên đại 3.600 năm.
Mười lăm trong số những chai nước hoa bằng thủy tinh này đã được trưng bày công khai lần đầu tiên tại Hội nghị Quốc tế Khảo cổ học và Triển lãm Thời kỳ Hoàng kim của Khảo cổ học. Những chai nước hoa này, mỗi chai cao khoảng 6–7 cm, được cho là từng chứa các loại nước hoa xa xỉ như dầu hoa hồng, xạ hương hoặc hổ phách – những sản phẩm thường được sản xuất và giao dịch ở Levant và Ai Cập trong thời kỳ Abbasid. Kỹ thuật thổi khuôn, đặc trưng cho nghề chế tác thủy tinh ở vùng Syria-Palestine, đã được sử dụng để tạo ra những chiếc lọ thủy tinh này.
Việc phát hiện này nhấn mạnh vai trò trung tâm của khu vực Đông Địa Trung Hải trong các tuyến thương mại toàn cầu sơ khai và trao đổi văn hóa. Nước hoa và công nghệ thủy tinh đã lan truyền từ Đông Địa Trung Hải sang châu Âu, và những chai nước hoa được tìm thấy có thể đại diện cho bằng chứng sớm nhất về hoạt động xuất khẩu nước hoa từ Đông sang Tây. Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy các mẫu thủy tinh cổ xưa ở Thổ Nhĩ Kỳ có niên đại hơn 3.500 năm tuổi, bao gồm một chai thủy tinh hình quả lê hiếm có với các hoa văn trang trí, cho thấy trình độ chế tác cao của các nghệ nhân địa phương. Điều này khẳng định rằng sản xuất thủy tinh ở Anatolia đã tồn tại từ thiên niên kỷ thứ hai trước Công nguyên, biến khu vực này thành một trong những trung tâm sản xuất thủy tinh cổ xưa nhất thế giới.
Phó Giáo sư Tiến sĩ Öniz bày tỏ rằng các nghiên cứu khảo cổ học dưới nước có tầm quan trọng lớn trong việc làm sáng tỏ những khía cạnh chưa được biết đến của quá khứ và các khám phá trong lĩnh vực này vô cùng thú vị. Những phát hiện và các nghiên cứu đang diễn ra một lần nữa nêu bật vị thế dẫn đầu của Thổ Nhĩ Kỳ trong lĩnh vực khảo cổ học dưới nước và quyết tâm của nước này trong việc đưa di sản lịch sử phong phú của khu vực ra ánh sáng.