Vào tháng 7 năm 2025, các nhà khảo cổ học ở Tajikistan đã phát hiện một nghĩa trang quan trọng gần làng Farob, gần thành phố medieval Panjakent. Cuộc khai quật, do Viện Lịch sử, Khảo cổ học và Dân tộc học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Tajik dẫn dắt, cung cấp cái nhìn sâu sắc về các phương thức chôn cất của nền văn hóa Sogdian cổ đại.
Nghĩa trang này đã tiết lộ ba naos (các buồng chôn cất có vòm) được khắc vào khối đất loess. Bên trong, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy các ngách vòm, di cốt của chín cá nhân, các hũ xương và một đồng tiền Sogdian. Khu vực này cũng chứa các hình thức chôn cất đa dạng, bao gồm các hầm chôn và chôn cất trực tiếp, khác với các thực hành truyền thống của Zoroastrian.
Ông Abdurakhmon Pulotov, giám đốc Bảo tàng Cổ vật Quốc gia, đã lưu ý về sự kết hợp không bình thường của các phương pháp chôn cất. Khu vực Farob, gần dòng sông Keš cổ đại (nay là Kaškadarja), từng là một trung tâm văn hóa quan trọng ở Sogdia cổ đại.
Các nhà khảo cổ dự định thực hiện phân tích DNA của các di cốt để xác định mối quan hệ gia đình. Ông Pulotov đã nhấn mạnh tiềm năng của khu vực này cho những phát hiện tiếp theo, nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục nghiên cứu.
Phát hiện này làm nổi bật tầm quan trọng của việc bảo tồn các di tích khảo cổ ở Tajikistan. Những di tích này tiếp tục tiết lộ lịch sử phong phú của Trung Á.