Trải nghiệm cận tử (NDE) là một hiện tượng tâm lý phức tạp, thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu và công chúng trong nhiều thập kỷ. NDE thường xảy ra trong các tình huống nguy hiểm đến tính mạng, như tai nạn nghiêm trọng hoặc bệnh tật đe dọa tính mạng, và được đặc trưng bởi các cảm giác như tách biệt khỏi cơ thể, cảm giác bay lên, sự bình yên tuyệt đối, và cảm nhận về ánh sáng hoặc gặp gỡ người thân đã qua đời. Những trải nghiệm này thường được giải thích theo các quan điểm văn hóa, tôn giáo hoặc triết học của từng cá nhân.
Những người trải qua NDE thường báo cáo những thay đổi sâu sắc trong thái độ và hành vi của họ. Nhiều nghiên cứu cho thấy, sau trải nghiệm cận tử, nhiều người cảm thấy trân trọng cuộc sống hơn, ít sợ chết hơn và có xu hướng tập trung vào các mối quan hệ cá nhân và trải nghiệm. Họ cũng có thể trở nên cởi mở và yêu thương hơn, đồng thời phát triển khả năng trực giác.
Tuy nhiên, không phải tất cả các trải nghiệm NDE đều mang tính tích cực. Một số người có thể trải qua những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, sợ hãi hoặc trầm cảm sau NDE. Họ có thể gặp khó khăn trong việc xử lý và hiểu những gì đã xảy ra, dẫn đến sự hoang mang và nghi ngờ về sự tỉnh táo của bản thân. Điều quan trọng là phải thừa nhận rằng NDE có thể có cả tác động tích cực và tiêu cực đến sức khỏe tâm lý của một người.
Ngoài ra, bối cảnh văn hóa và xã hội đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình cách một người diễn giải và hiểu trải nghiệm NDE của họ. Các yếu tố như tôn giáo, tín ngưỡng và giá trị văn hóa có thể ảnh hưởng đến ý nghĩa mà một người gán cho NDE của họ. Ví dụ, một người có nền tảng tôn giáo có thể tin rằng NDE của họ là một cái nhìn thoáng qua về thế giới bên kia, trong khi một người không theo tôn giáo có thể coi đó là một hiện tượng tâm lý.
Trường hợp của Brianna Lafferty, một phụ nữ 33 tuổi đến từ Colorado, người đã trải qua tình trạng chết lâm sàng trong tám phút do rối loạn thần kinh, là một ví dụ điển hình. Trong khoảng thời gian đó, cô đã kể lại những trải nghiệm sống động, nơi suy nghĩ của cô ngay lập tức trở thành hiện thực. Điều này làm dấy lên những câu hỏi quan trọng về mối liên hệ giữa ý thức, thực tại và trạng thái cận kề cái chết. Từ góc độ tâm lý xã hội, NDE không chỉ là một sự kiện cá nhân mà còn là một hiện tượng xã hội, ảnh hưởng đến cách chúng ta nhận thức về cuộc sống, cái chết và ý nghĩa tồn tại.
Việc nghiên cứu sâu hơn về NDE có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất của ý thức và mối liên hệ giữa tâm trí và cơ thể, đồng thời cung cấp những hiểu biết có giá trị về cách đối phó với cái chết và sự mất mát.