Birleşmiş Milletler'in 5 Eylül 2025'te yayımladığı kapsamlı bir soruşturma raporu, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin (DKC) doğusunda yaşanan şiddetin savaş suçu ve insanlığa karşı suç boyutuna ulaşabileceği yönündeki endişeleri güçlendirdi. Ocak 2025'ten bu yana Kuzey ve Güney Kivu eyaletlerinde faaliyet gösteren BM misyonu, M23 hareketi ve Ruanda tarafından desteklenen gruplar ile Kongre ordusu ve ona bağlı unsurlar dahil olmak üzere tüm tarafların ciddi insan hakları ihlallerinde bulunduğunu belgeledi.
BM misyonu, M23 hareketi, Kongolu ordusu (FARDC) ve onların bağlı silahlı gruplarının ciddi insani hukuk ihlalleri gerçekleştirdiğini tespit etti. Rapor, sivillerin, özellikle şehirler, okullar ve hastanelere yönelik saldırılar sırasında yeterince korunmadığını ortaya koyuyor. Ayrıca çocukların zorla askere alınması ve sistematik cinsel şiddet vakaları da belgelenmiştir.
Temmuz 2025’te, DKC hükümeti ile M23 hareketi arasında bir barış anlaşmasına ulaşma girişimi kaydedildi; ancak çatışma devam ediyor. Rapor, tüm tarafların sivillerin korunmasını sağlaması ve uluslararası insancıl hukuka uyması gerektiğini vurguluyor. Devam eden izleme, hesap verebilirlik ve çatışmadan etkilenenlerin korunması için önlemlerin uygulanması çağrısı yapılıyor.
Rapor ayrıca, çatışma bölgelerinde sivillere yönelik gözdağı verme, baskı, işkence ve kötü muamele gibi ihlalleri ayrıntılı olarak ortaya koyuyor. Elde edilen kanıtlar, bu eylemlerin insanlığa karşı suç olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir, ancak belirli askeri operasyonlar veya şehirlerin alınma tarihleri hakkında ayrıntıya girilmemektedir.
Bölgede insani durum kritik olmaya devam ediyor; milyonlarca kişi yerinden edilmiş durumda ve halk ciddi sıkıntılarla karşı karşıya. Birleşmiş Milletler, şiddetin daha fazla tırmanmasını önlemek ve sivilleri korumak için bağımsız ve hızlı soruşturmaların yapılması ve uluslararası toplumun koordineli hareket etmesi gerektiğini vurguluyor.