Ünlü yönetmen Hana Novakova’nın imzasını taşıyan «AMOOSED: Одиссея Лося» (AMOOSED: Geyik Odysseia'sı) başlıklı belgesel film, dünya prömiyerini 29. Jihlava Uluslararası Belgesel Film Festivali’nde gerçekleştirdi. 24 Ekim’den 2 Kasım 2025’e kadar süren bu prestijli festival, insanlığın varlığı ile doğal yaşam alanlarının hassas dengesinin uyumlu hale getirilmesi konusunda kapsamlı bir kamuoyu tartışması başlatmak için ideal bir zemin oluşturdu. Film, özellikle geyiklerin Çek Cumhuriyeti coğrafyasına yeniden yerleşme olgusuna odaklanıyor; bu geri dönüşün hem yerel ekosistem hem de toplumsal yapılar üzerindeki çok katmanlı sonuçlarını derinlemesine bir incelemeye tabi tutuyor.
Etnolog eğitimi almış olan yönetmen, bu görkemli yaban hayvanıyla kurduğu kişisel teması, izleyicileri büyüleyen sinematografik bir keşif yolculuğuna dönüştürdü. Bu kapsamlı seyahat, eski Çekoslovakya'nın geniş ormanlık alanlarından, Rusya'daki geyik evcilleştirme istasyonlarına kadar uzanıyor. Ayrıca, insanların geyiklerle uyum içinde yaşadığı İsveç safarileri ve yerli Mi'kmaq halkının geyiği kutsal bir totem olarak saydığı Kuzey Amerika'daki Nova Scotia bölgeleri de bu yolculuğun durakları arasında yer alıyor. Yapım, kişisel deneyimler, bilimsel veriler ve eleştirmenlerin 'ruhsal' olarak nitelendirdiği bakış açılarından derlenen hikayelerin zengin bir kolajını sunuyor. Bu bağlamda geyik, dünyalar arasında bir aracı ve sürekli bir yenilenmenin güçlü bir sembolü olarak öne çıkarılıyor.
Geyiklerin Çekya'ya geri dönüşü, tek başına değerlendirilebilecek bir durum değildir. Bu olay, aslında daha geniş bir küresel eğilimin parçasıdır. Rusya'nın diğer bölgelerinde de büyük memeli popülasyonlarında kayda değer artışlar gözlemlenmektedir. Örneğin, Penza bölgesinde son beş yıl içinde geyik sayısının tam on kat arttığı rapor edilmiştir. Bu çarpıcı istatistik, koruma ve habitat yönetimi alanındaki zorluklara rağmen yaban hayatının toparlanma sürecine girdiğini gösteren genel bir trendi vurgulamaktadır. Dolayısıyla, Çekya'daki bu yerel gelişme, insanlığın doğadaki rolünü yeniden tanımlama çabalarını içeren küresel bir sürecin önemli bir halkası olarak kabul edilmektedir.
«AMOOSED: Одиссея Лося», sadece çevresel değişimleri belgelemekle kalmıyor; aynı zamanda insanın vahşi doğaya yönelik tutumunda meydana gelen köklü dönüşümü de araştırıyor. Bu dönüşüm, doğayı boyunduruk altına alma arzusundan, onu dikkatle dinleme ve anlama çabasına doğru bir evrimi işaret ediyor. Yapımda, doğa koruma girişimlerinin hem başarı hikayeleri hem de karşılaştığı zorluklar hakkında uzmanların değerli görüşlerine yer veriliyor. Film, izleyicileri modern yaşamda kaybolan çevreyle olan kadim bağı yeniden kurma gerekliliği üzerine düşünmeye davet ediyor ve bu sorunun yanıtını, doğayla iç içe yaşayan kadim halkların derin bilgeliğinde bulmayı öneriyor. Belgeselin Kasım 2025’te Çek sinemalarında geniş bir dağıtımla gösterime girmesi planlanıyor. Bu gösterimin, ekolojik sorumluluk ve sürdürülebilirlik konularında daha derin ve yapıcı bir diyalog başlatması için güçlü bir katalizör olması bekleniyor.