Özbekistan'ın güneyindeki Sırhandarya Vadisi'nde bulunan Toda Mağarası'nda yapılan arkeolojik kazılar, bölgedeki tarımsal uygulamaların kökenlerine dair önemli bilgiler sunuyor. Uluslararası bir ekip tarafından gerçekleştirilen çalışmalarda, en az 9.200 yıl öncesine ait kömür, taş aletler ve bitki kalıntıları gibi eserler gün yüzüne çıkarıldı.
Bu bulgular, bölge halkının yabani arpa, antep fıstığı ve elma gibi ürünleri topladığını gösteriyor. Mağarada bulunan taş aletlerin orak benzeri kullanımlara sahip olduğunun analizi, tarımsal faaliyetlerin bu coğrafyada erken dönemlerde de var olduğunu kanıtlıyor. Bu keşif, tarımın kökenlerinin yalnızca Levant'taki Natufian kültürüne dayandığı yönündeki geleneksel görüşü sorgulatıyor.
Çin Omurgalı Paleontoloji ve Paleoantropoloji Enstitüsü'nden Xinying Zhou, bu bulguların, bilim insanlarının avlanma ve toplama ile çiftçilik arasındaki geçişi anlama biçimlerini değiştirmesi gerektiğini belirtti. Zhou'ya göre bu keşifler, geçiş davranışlarının ne kadar yaygın olduğunu ortaya koyuyor.
Max Planck Coğrafi Antropoloji Enstitüsü'nden Robert Spengler, "Evcilleştirmenin kasıtlı insan niyeti olmadan gerçekleştiğini gösteren artan sayıda araştırma var ve insanların tarıma yol açan davranışları sürekli olarak geliştirdiği bulgusu bu görüşü destekliyor" ifadelerini kullandı. Bu durum, tarımsal davranışların farklı bölgelerde bağımsız olarak gelişebileceği fikrini güçlendiriyor.
Toda Mağarası'ndaki buluntular, tarımın gelişiminin tek bir bölgeye özgü olmadığını ve küresel çapta daha yaygın olduğunu gösteren kanıtlara ekleniyor. Türkmenistan'daki Jeitun kültürü gibi Orta Asya'daki diğer bölgeler de erken tarım uygulamalarına dair kanıtlar sunuyor. Bu erken dönem insanlarının, tarımın başlangıcına giden kültürel pratiklere zaten dahil oldukları ve bu süreçlerin bilinçli bir niyetten ziyade, zamanla gelişen davranışlar zinciriyle ortaya çıktığı düşünülüyor.
Araştırmacılar, bölgedeki bu erken tarımsal uygulamaların yaygınlığını belirlemek için daha fazla saha araştırması yapmayı planlıyor. Ekip, Toda Mağarası'nda bulunan tahılların yabani arpa yetiştiriciliğinin erken bir örneği olup olmadığını ve bölgede deneysel çiftçiliğin başka antik merkezlerinin olup olmadığını araştırmayı hedefliyor.