Temmuz 2025'te, Tacikistan'da Farob köyü yakınlarında, ortaçağ kenti Panjakent'e yakın bir bölgede önemli bir nekropol keşfedildi. Tacik Bilimler Akademisi Tarih, Arkeoloji ve Etnoloji Enstitüsü'nün öncülüğünde yürütülen kazılar, eski Soğd kültürünün mezar geleneklerine ışık tutuyor.
Nekropol, löss kütlesine oyulmuş üç naos (tonozlu mezar odası) ortaya çıkardı. İçlerinde kemerli nişler, dokuz bireye ait kalıntılar, kemik kutuları ve bir Soğd parası bulundu. Ayrıca, geleneksel Zerdüşt mezar uygulamalarından farklı olarak, hem kriptler hem de doğrudan beden gömümleri gibi karışık mezar biçimlerine rastlandı.
Ulusal Antikalar Müzesi Müdürü Abdurahmon Pulotov, bu mezar yöntemlerinin alışılmadık bir kombinasyon olduğunu belirtti. Farob bölgesi, eski Keş Nehri (günümüzde Kaşkadarja) yakınlarında yer alarak, antik Soğdiya'nın önemli kültürel merkezlerinden biri olmuştu.
Arkeologlar, mezar kalıntılarının aile bağlarını belirlemek amacıyla DNA analizleri planlıyor. Pulotov, bölgenin daha fazla keşif için büyük potansiyel taşıdığını ve çalışmaların sürdürülmesi gerektiğini vurguladı.
Bu keşif, Tacikistan'daki arkeolojik alanların korunmasının önemini bir kez daha gösteriyor. Bu alanlar, Orta Asya'nın zengin tarihini gün yüzüne çıkarmaya devam ediyor.