Ethereum Fusaka Yükseltmesi 3 Aralık'ta Canlıya Geçiyor: Verimlilik ve Veri Erişimi Yeniden Tanımlanıyor

Ethereum ağı, 3 Aralık 2025'te blok 13.164.544'te (tahmini 21:49 UTC) gerçekleşmesi planlanan Fusaka yükseltmesiyle altyapısını güçlendirmeye hazırlanıyor. Bu önemli adım, Mayıs 2025'teki Pectra yükseltmesinin ardından gelirken, ağın temel zorlukları olan verimlilik ve ölçeklenebilirlik sorunlarına odaklanarak ekosistem için kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor. Geliştiriciler, bu yeniliklerin kullanıcılar için daha akıcı ve maliyet açısından daha uygun bir deneyim sunacağını belirtiyorlar.

Fusaka'nın merkezinde, veri kullanılabilirliğini kökten değiştirecek olan PeerDAS (Peer Data Availability Sampling - EIP-7594) teknolojisi yer alıyor. Bu yenilik, doğrulayıcıların tüm veri bloklarını indirmek yerine yalnızca veri parçacıklarını örneklemesine olanak tanıyarak operasyonel maliyetleri ve bant genişliği gereksinimlerini önemli ölçüde azaltmayı hedefliyor. Analizlere göre PeerDAS, hesaplama yükünü %70'e kadar düşürürken, blob depolama kapasitesini %400'ün üzerinde genişletebilir. Bu potansiyel, özellikle Katman-2 çözümleri için işlem onaylarını hızlandırarak maliyetleri neredeyse sıfıra indirme imkanı sunuyor.

Teknik dönüşümün bir diğer önemli bileşeni, blok başına işlem kapasitesini artıran gaz limitinin dramatik bir şekilde yükseltilmesidir. Mevcut 30 milyon birimden 150 milyon birime çıkarılan gaz limiti, blok başına daha fazla işlem sığdırılmasına imkan tanıyacak. Bu artışın, Ethereum'un saniyedeki işlem sayısını (TPS) yaklaşık 15-20'den 40-60 TPS seviyelerine çıkarma potansiyeli bulunuyor. Bu kapasite artışı, karmaşık merkeziyetsiz uygulamaların (dApp'ler) geliştirilmesini kolaylaştırarak geliştiriciler için yeni olanaklar yaratıyor.

Fusaka yükseltmesi, EIP-7594'ün yanı sıra EIP-7825, EIP-7823, EIP-7883, EIP-7892, EIP-7917, EIP-7918, EIP-7934, EIP-7935 ve EIP-7939 dahil olmak üzere toplamda 11 Ethereum İyileştirme Teklifi'ni (EIP) içeriyor. PeerDAS'ın, test ihtiyaçları nedeniyle Pectra yükseltmesinden Fusaka'ya ertelenmiş olması, geliştirme sürecinin titizliğini gösteriyor. Bu hazırlık süreci, 1 Ekim 2025'te Holesky Testnet'te başlayan, ardından 14 Ekim 2025'te Sepolia Testnet'te ve son olarak 28 Ekim 2025'te Hoodi Testnet'te tamamlanan aşamalı testlerle desteklendi.

30 Ekim 2025 itibarıyla piyasa verilerine göre Ethereum (ETH), 3.773,39 USD seviyesinde işlem görüyordu ve bir önceki kapanışa göre %4,44'lük bir düşüş sergilemişti. Ancak ekosistemdeki genel beklenti, bu tür temel iyileştirmelerin uzun vadede ağa olan güveni pekiştirerek benimsenmeyi ve dolayısıyla değeri olumlu yönde etkileyeceği yönündedir. Kurumsal yatırımcılar ve işletmeler için hız ve maliyet engellerinin aşılması, Ethereum'un küresel ödemeler ve merkeziyetsiz finans (DeFi) için temel bir altyapı olarak konumunu sağlamlaştırmasına yardımcı olabilir.