Köpekler Konuşulurken Neden Kafalarını Yana Eğiyor? Yeni Araştırmalar Işığında Cevaplar

Köpeklerin sahipleri kendilerine seslendiğinde kafalarını yana eğme davranışı, hem hayvanseverlerin hem de bilim insanlarının uzun süredir merakını uyandıran bir durumdur. 2025 yılında yayımlanan bilimsel araştırmaların sonuçları, bu sevimli hareketin, insan konuşmasının ve işitsel uyaranların algılanma mekanizmalarıyla doğrudan bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor.

Animal Cognition dergisinde sunulan bir çalışma, köpeklerin nesnelerin isimlerini ezberleme yeteneği üzerine yoğunlaştı. Budapeşte Üniversitesi'nden Dr. Andrea Sommese ve ekibi, kafa eğmenin “anlamlı işitsel uyaranların işlenmesinin” bir göstergesi olduğu hipotezini öne sürdü. Bu hipotez, köpeğin duyduğu kelimeyi hafızasındaki bir nesneyle aktif olarak eşleştirmeye çalıştığı anlamına geliyordu.

Üç ay süren bu deneyde 40 köpek yer aldı ve onlardan isimlerini duydukları belirli oyuncakları getirmeleri istendi. Deneyin sonuçları oldukça dikkat çekiciydi: On farklı oyuncak isminden fazlasını öğrenebilen köpeklerin komut verildiğinde kafalarını %43 oranında eğdiği tespit edildi. Buna karşılık, kelime dağarcığı daha kısıtlı olan hayvanlar bu hareketi yalnızca %2 oranında yaptı. Bu çarpıcı sonuç, kafa eğme eyleminin, işitsel sinyalin hafızada depolanan görsel imajla aktif olarak eşleştirilmesi arasında doğrudan bir korelasyon bulunduğuna işaret etmektedir.

Araştırmacılar, yüksek bilişsel yetenek sergileyen köpeklerin bu görevde seçici davrandığını ve kafalarını her zaman kendileri için uygun olan aynı tarafa eğdiğini gözlemledi. En iyi sonuçları alan yedi köpek, şartlı olarak “yetenekli dilbilimciler” olarak adlandırıldı. Bunların arasında, yaklaşık 54 oyuncağı doğru bir şekilde tanımlayan Whiskey adlı dişi Border Collie öne çıktı. Border Collie ırkı, 2025 yılında Helsinki Üniversitesi tarafından yürütülen geniş çaplı bir köpek zekası testinde de yer almış, 26 puan alarak ikinci sıraya yerleşmişti.

Bilişsel faktörlerin yanı sıra, bu davranışın fizyolojik açıklamaları da mevcuttur. Profesör Stanley Coren, 2013 yılında yaptığı bir pilot çalışmada, kafa eğmenin, özellikle Alman Çoban Köpeği gibi uzun burunlu köpeklerde, kafatası anatomisi nedeniyle kısmen engellenen görüş alanını iyileştirmenin bir yolu olabileceğini öne sürmüştü. Coren'in 582 köpeği kapsayan araştırması, uzun burunlu köpeklerin %71'inin etkileşim sırasında kafasını eğdiğini, buna karşın Pug gibi daha basık yüzlü köpeklerde bu oranın %52'de kaldığını gösterdi. Ayrıca, bu hareketin, kulakların optimum hizalanması sayesinde ses kaynağının daha doğru bir şekilde yerini belirlemeye yardımcı olduğu da varsayılmaktadır.

Bu davranışın ardında yatan bilimsel veya anatomik nedenler ne olursa olsun, ortaya çıkan görüntü son derece sevimlidir. Eğer bu araştırmalar köpek sahipleri arasında yapılsaydı, büyük çoğunluk bu hareketi dostça bir ilgi ve koşulsuz sevgi göstergesi olarak algıladıklarını söylerdi. Hayvanlarla kurulan ilişkilerde asıl önemli olan, karşılıklı sevgi ve anlayış değil midir zaten?