Beyin Aktivitesi: Çalışma Harflerin, Kelimelerin ve Metinlerin Dil İşlemesini Ortaya Koyuyor
Üç binden fazla yetişkinin ve 163 beyin muayenesinin dahil olduğu yeni bir meta-analiz, beynin yazılı dili nasıl işlediğine ışık tutuyor. Çalışma, basılı sembollerin zihinsel görüntülere, fikirlere ve duygulara dönüşümünü araştırıyor.
Max Planck İnsan Bilişsel ve Beyin Bilimleri Enstitüsü'nden nörobilimci Sabrina Turker'e göre, 2023'te yapılan bir araştırma, "Dil üzerine birçok nörobilimsel araştırmaya rağmen, insan beynindeki organizasyonu hakkında hala çok az şey biliyoruz." sonucunu ortaya koydu. Turker, "Bildiğimizin çoğu, küçük örneklemli tek seferlik çalışmalardan geliyor ve takip araştırmalarıyla doğrulanmadı." diye ekledi.
Turker'in Neuroscience & Biobehavioral Reviews'da yayınlanan meta-analizi, 3.031 yetişkin üzerinde fMRI ve PET taramaları gibi beyin muayeneleri kullanan 163 çalışmanın sonuçlarını derledi. Çalışmalar, izole harfleri tanımaktan, gerçek veya uydurma kelimelerle tam metinleri yüksek sesle veya sessizce okumaya kadar, alfabetik dillerde çeşitli okuma görevlerini içeriyordu.
Araştırma, tüm okuma görevlerinin, dil işlemenin birincil merkezi olan sol yarım küreyi etkinleştirdiğini gösteriyor. Ekip, "Harfleri, kelimeleri, cümleleri ve metinleri okumak için yalnızca sol yarım kürenin alanlarında yüksek bir işleme özgüllüğü bulduk." diye belirtti. Harf ve metin okuma ağırlıklı olarak sol motor ve görsel alanları içerirken, kelime ve cümle okuma aynı yarım küredeki birden fazla dilsel bölgeyi etkinleştirir.
Meta-analiz, sağ serebellumun her tür okuma görevinde, özellikle de yüksek sesle okumada etkinleştiği fikrini güçlendiriyor. Yazarlar, "Sol serebellum anlam yaratımıyla [semantik işlev] daha bağlantılı görünse de, sağ serebellum muhtemelen konuşma üretimindeki rolü nedeniyle okumanın genel süreçlerine katkıda bulunur." diye yazıyor.
Araştırmacılar ayrıca yüksek sesle okuma ve sessiz okumayı karşılaştırdılar. Yüksek sesle okuma, işitsel ve motor bölgeleri daha sık etkinleştirir. Sessiz okuma, çeşitli bilişsel talepleri aynı anda koordine etmekten sorumlu beyin alanlarını kullanır.
Yazarlar, çalışmanın "okumanın nöral mimarisine dair anlayışımızı derinleştirdiğini, beyin stimülasyonu ile elde edilen önceki sonuçları doğruladığını ve okuma modelleri hakkında faydalı veriler sağlayabileceğini" sonucuna varıyor.