Trzydziesty drugi szczyt Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC) zakończył się 1 listopada 2025 roku w Gyeongju w Korei Południowej. Spotkanie przywódców 21 gospodarek regionu odbywało się w atmosferze poszukiwania konsensusu, naznaczonej globalną niepewnością gospodarczą oraz intensywnym wyścigiem technologicznym. Kluczowym wydarzeniem, które zdefiniowało nastrój całego szczytu, było osiągnięte tuż przed jego rozpoczęciem częściowe złagodzenie napięć handlowych pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Chińską Republiką Ludową.
Rozmowy dwustronne, które miały miejsce 30 października pomiędzy prezydentem USA Donaldem Trumpem a przewodniczącym ChRL Xi Jinpingiem, zaowocowały porozumieniem o rocznym, tymczasowym wstrzymaniu najbardziej dotkliwych środków, w tym wzajemnych ceł i restrykcji eksportowych. To roczne zawieszenie broni stało się oddechem ulgi dla światowej gospodarki. W ramach ustaleń Stany Zjednoczone obniżyły cła na fentanyl z 20% do 10%. W zamian Chiny odroczyły na rok wprowadzenie ograniczeń dotyczących eksportu metali ziem rzadkich i zobowiązały się do wznowienia zakupów amerykańskiej soi. Profesor Leif-Eric Easley z Uniwersytetu Ewha podkreślił, że ten krok pozwolił uniknąć najgorszych scenariuszy dla handlu międzynarodowego.
W kontekście wyjazdu prezydenta Trumpa, który nie uczestniczył w sesjach końcowych, przewodniczący Xi Jinping przejął centralną rolę, promując wizję Pekinu jako gwaranta handlu wielostronnego. W swoim przemówieniu Xi Jinping przedstawił śmiałą propozycję utworzenia Światowej Organizacji Współpracy w Dziedzinie Sztucznej Inteligencji (World Artificial Intelligence Cooperation Organization). Pekin planuje ulokować jej siedzibę w Szanghaju. Inicjatywa ta ma na celu wypracowanie międzynarodowych norm regulujących AI, pozycjonując technologię jako „dobro publiczne dla społeczności międzynarodowej”. Stanowisko to wyraźnie kontrastuje z podejściem Stanów Zjednoczonych, które sprzeciwiają się międzynarodowej kontroli nad tą sferą.
Przywódcy APEC, w tym przewodniczący Xi oraz prezydent Korei Południowej Lee Jae-myung, przyjęli Deklarację z Gyeongju. Dokument ten potwierdza zobowiązanie do współpracy w zakresie rozwiązywania wyzwań demograficznych, takich jak starzenie się społeczeństw i niski wskaźnik urodzeń – problemów niezwykle palących dla wielu krajów regionu, w tym dla Korei Południowej. Ponadto, po spotkaniu Xi Jinpinga i Lee Jae-myunga, dyskutowano kwestie denuklearyzacji Półwyspu Koreańskiego, choć Pjongjang odrzucił ten punkt porządku obrad. Deklaracja ugruntowała również porozumienie w sprawie wspierania zrównoważonych łańcuchów dostaw w regionie.
APEC, zrzeszające 21 gospodarek i odpowiadające za około połowę światowego handlu, po raz kolejny udowodniło swoją wartość jako platforma dialogu. Podczas gdy Stany Zjednoczone, które tradycyjnie inicjowały porządek oparty na zasadach, wykazują zmianę stanowiska, Chiny – które będą gospodarzem szczytu APEC w 2026 roku w Shenzhen – konsekwentnie promują swoją wizję globalnego zarządzania. Pekin wykorzystuje każdą okazję, aby umocnić swoje wpływy zarówno w sferze technologicznej, jak i handlowej, skutecznie wypełniając lukę pozostawioną przez częściowe wycofanie się Waszyngtonu z multilateralnych struktur.
