Komisja Europejska podjęła 28 października 2025 roku strategiczną decyzję, rekomendując państwom członkowskim rozpoczęcie negocjacji dotyczących pełnego włączenia Ukrainy do unijnego programu satelitarnych łączności rządowej GOVSATCOM. Inicjatywa ta ma na celu zagwarantowanie Kijowowi niezawodnej i bezpiecznej komunikacji, co jest kluczowe w obecnym niestabilnym środowisku geopolitycznym.
Henna Virkkunen, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej ds. Suwerenności Technologicznej, podkreśliła, że zabezpieczona łączność stanowi podstawę europejskiej odporności. Program GOVSATCOM, będący częścią Programu Kosmicznego UE i Unijnego Programu Bezpiecznej Łączności, konsoliduje zasoby satelitarne państw członkowskich oraz operatorów prywatnych, udostępniając je dla misji wymagających infrastruktury niezależnej od naziemnej. Komisarz Europejski ds. Obrony, Andrius Kubilius, ocenił integrację Ukrainy jako decydujący krok ku silniejszej i bardziej zjednoczonej Europie, wzmacniający wspólne zdolności kosmiczne w krytycznym momencie.
Propozycja ta jest kontynuacją wcześniejszych działań integracyjnych. Już w kwietniu 2025 roku podpisano porozumienie umożliwiające Ukrainie partycypację w komponentach Copernicus, Zjawisk Pogody Kosmicznej i Obiektów Bliskich Ziemi. Ponadto, w marcu 2025 roku KE przedstawiła propozycję finansowania dostępu Ukrainy do komercyjnych operatorów usług kosmicznych z siedzibą w UE. Sekwencja ta sugeruje systematyczne budowanie odporności, szczególnie w kontekście wcześniejszego wstrzymania przez Stany Zjednoczone pomocy wojskowej i wymiany informacji wywiadowczych.
Wdrożenie programu GOVSATCOM planowane jest do końca bieżącego roku, co umożliwi mniejszym państwom dostęp do wojskowej klasy pojemności satelitarnej. Przykładem technologii wykorzystywanej w ramach programu są satelity takie jak hiszpański SpainSat NG-II, dostarczające bezpieczne zdolności komunikacyjne dla NATO i UE, wyposażone w osłonę przed impulsami elektromagnetycznymi. Równolegle toczą się dyskusje nad potencjalnym udziałem Ukrainy w konstelacji IRIS2, której operacyjność przewiduje się około roku 2030.
Formalne włączenie Ukrainy do GOVSATCOM nastąpi po zawarciu niezbędnej umowy międzynarodowej na mocy Artykułu 218 TFUE. Decyzja ta, choć techniczna, ma głębokie znaczenie dla kształtowania przyszłych ram bezpieczeństwa, podnosząc poziom pewności operacyjnej w regionie. W szerszym kontekście, Unia Europejska dąży do wzmocnienia własnych zdolności suwerennych, co odzwierciedla się również w dywersyfikacji łańcuchów dostaw krytycznych surowców, gdzie Ukraina jest postrzegana jako kluczowy partner.