21 września 2025 roku to kluczowa data dla Gwinei, która ma przeprowadzić referendum w sprawie nowej konstytucji. Jest to znaczący krok w procesie transformacji politycznej kraju po zamachu stanu z września 2021 roku, który doprowadził do obalenia prezydenta Alpha Condégo.
Generał Mamady Doumbouya, który przejął władzę po przewrocie, zapowiedział referendum jako element przywracania porządku konstytucyjnego i przygotowania do demokratycznych wyborów. Proponowana konstytucja wprowadza istotne zmiany, w tym wydłużenie kadencji prezydenta z pięciu do siedmiu lat, z możliwością jednokrotnego odnowienia. Przewiduje również utworzenie Senatu, którego część członków będzie powoływana przez prezydenta. Wśród innych kluczowych punktów projektu znajdują się bezpłatna i obowiązkowa edukacja oraz powszechna opieka zdrowotna.
Jednakże, niektóre zapisy, zwłaszcza te dotyczące wydłużenia kadencji prezydenckiej, budzą kontrowersje i obawy wśród części klasy politycznej oraz społeczeństwa obywatelskiego. Krytycy wyrażają niepokój, że mogą one posłużyć do przedłużenia rządów junty wojskowej. Społeczność obywatelska i niektórzy aktorzy polityczni zgłaszają zastrzeżenia co do procesu, obawiając się, że może on w nieskończoność przedłużać okres transformacji wojskowej. Podkreślają, że proces ten był prowadzony z ograniczonym udziałem opozycji, co podważa jego legitymację.
W odpowiedzi na te obawy, trzy największe partie opozycyjne zostały zawieszone na 90 dni, co przez opozycję jest postrzegane jako celowe działanie mające na celu stłumienie głosów krytycznych wobec junty. Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS) stale podkreśla swoje zaangażowanie we wspieranie Gwinei w procesie powrotu do rządów cywilnych. ECOWAS wysłała misję techniczną do Konakry, aby monitorować postępy i zapewnić zgodność z 10-punktowym planem transformacji, który został podpisany pomiędzy ECOWAS a władzami Gwinei. Organizacja ta wzywa do przejrzystego i inkluzywnego procesu demokratycznego.
Historia Gwinei po zamachu stanu w 2021 roku jest naznaczona dążeniem do stabilizacji i reform. Pomimo pewnych postępów, takich jak zapowiedź referendum, utrzymują się obawy o to, czy proces ten faktycznie doprowadzi do pełnej demokratyzacji. Sytuacja polityczna w Gwinei ma szersze implikacje dla stabilności w regionie Afryki Zachodniej, który sam boryka się z wyzwaniami związanymi z rządami wojskowymi i niestabilnością polityczną. Przyszłość kraju zależy od tego, czy referendum będzie procesem wolnym i sprawiedliwym, który odzwierciedla wolę narodu.