W dniu 24 kwietnia 2025 roku, wraz z przybyciem statku towarowego Tianzhou 9, na pokładzie stacji kosmicznej Tiangong znalazła się przełomowa sztuczna inteligencja Wukong. Ten zaawansowany system, opracowany przez Centrum Badań i Szkolenia Astronautyki Chińskiej, stanowi znaczący krok naprzód w chińskich operacjach kosmicznych, integrując możliwości uczenia maszynowego z potrzebami eksploracji poza atmosferą Ziemi.
Wukong AI to otwarty system sztucznej inteligencji, specjalnie zaprojektowany z myślą o zastosowaniach w przemyśle kosmicznym. Posiada on wyspecjalizowany system językowy oraz bazę wiedzy skoncentrowaną na standardach lotów kosmicznych z udziałem człowieka. Od momentu wdrożenia, AI odgrywa kluczową rolę we wspieraniu trzyosobowej załogi misji Shenzhou XX, w tym dowódcy pułkownika Chen Dong, pułkownika Chen Zhongrui i pułkownika Wang Jie, w planowaniu i realizacji zadań orbitalnych.
Nazwa systemu, nawiązująca do postaci Sun Wukonga, legendarnego Króla Małp z klasycznej chińskiej powieści „Podróż na Zachód”, symbolizuje zwinność i inteligencję, cechy idealnie odzwierciedlające jego zaawansowane możliwości. Podczas przygotowań do spaceru kosmicznego zaplanowanego na 26 czerwca 2025 roku, pułkownik Chen Dong i pułkownik Wang Jie skorzystali z pomocy Wukong AI, aby uzyskać szczegółowe harmonogramy działań. Pułkownik Wang Jie podkreślił użyteczność systemu, stwierdzając: „Treści, które zaoferował, są niezwykle wszechstronne”.
Jest to pierwszy przypadek zastosowania i testowania modelu AI na taką skalę na chińskiej stacji kosmicznej, co świadczy o rosnącym znaczeniu sztucznej inteligencji w sektorze kosmicznym, gdzie podobne rozwiązania są wdrażane przez agencje takie jak NASA do nawigacji łazików marsjańskich czy analizy danych astronomicznych. Zou Pengfei, badacz z Centrum Badań i Szkolenia Astronautyki Chińskiej, wyjaśnił architekturę Wukong AI. System integruje modele naziemne i orbitalne w ramach ujednoliconego systemu inteligentnego odpowiadania na pytania. Komponent naziemny przeprowadza dogłębne analizy, podczas gdy moduł orbitalny zapewnia szybkie rozwiązania złożonych zadań. Ta synergia zwiększa efektywność operacyjną, wspiera samopoczucie psychiczne astronautów oraz wzmacnia koordynację między załogą a kontrolą naziemną.
Wukong AI, działający stabilnie na orbicie od miesiąca (stan na 21 sierpnia 2025 roku), nadal odgrywa kluczową rolę w misji Shenzhou XX, przyczyniając się do sukcesu chińskich wysiłków w dziedzinie eksploracji kosmosu. Jego wdrożenie wpisuje się w szerszy trend wykorzystania sztucznej inteligencji do optymalizacji projektowania statków kosmicznych, zarządzania zasobami i zwiększania bezpieczeństwa misji, otwierając nowy rozdział w dążeniu ludzkości do poznawania wszechświata.