Regiony górskie, bogate w różnorodność biologiczną, stoją w obliczu gwałtownych przemian spowodowanych globalnymi zmianami. Rosnące temperatury i zmiany w użytkowaniu gruntów sprzyjają wzrostowi konkurencyjnych roślin, wpływając na wyspecjalizowane gatunki trawiaste.
Badanie skupione na Sideritis, czyli greckiej herbacie górskiej, ujawnia skutki tego „zazieleniania gór”. To zioło, cenione za właściwości lecznicze i jako wskaźnik zdrowia siedlisk, jest szczególnie wrażliwe.
Naukowcy zbadali populacje Sideritis w jedenastu greckich pasmach górskich. Połączyli dane satelitarne z analizami genetycznymi okazów zielnikowych z lat 70. XX wieku i współczesnych próbek roślin.
Wyniki wykazały znaczny spadek różnorodności genetycznej w ośmiu regionach. Na obszarach poważnie dotkniętych, do 20% genomów poszczególnych roślin wykazywało oznaki chowu wsobnego, co wskazuje na kurczenie się populacji.
Badanie łączy rozprzestrzenianie się krzewów i drzew na terenach trawiastych bezpośrednio z tym spadkiem różnorodności genetycznej. Zmniejszona różnorodność genetyczna osłabia zdolność gatunku do adaptacji do stresorów środowiskowych.
Innowacyjne podejście połączyło teledetekcję z analizami genomicznymi. Pozwoliło to naukowcom wyciągnąć wnioski na temat rozwoju populacji roślin na przestrzeni dziesięcioleci.
Zdjęcia satelitarne mogą teraz identyfikować zmiany genetyczne w ekosystemach górskich. Metoda ta jest szczególnie przydatna na obszarach odległych lub wcześniej niemonitorowanych.
Historyczne okazy roślin w zielnikach były kluczowe dla 50-letniego porównania. Naukowcy zalecają priorytetowe traktowanie ochrony na obszarach najbardziej dotkniętych zazielenianiem gór.
Potrzebne są dalsze badania, aby zrozumieć szerszy wpływ zmian środowiskowych na genetyczne podstawy różnorodności biologicznej. Ta wiedza jest niezbędna do opracowania skutecznych strategii ochrony.