Wzorce monsunowe nadal dominują na subkontynencie indyjskim, przynosząc kontynuację opadów w wielu regionach. Meteorolodzy wskazują, że obecne zjawiska atmosferyczne, w tym cyrkulacja i bruzdy, są kluczowe dla szeroko zakrojonych opadów i burz. Chociaż niektóre obszary doświadczają niedoborów, inne zmagają się z nadwyżkami opadów, co podkreśla złożoność i zmienność systemu monsunowego.
Indyjski monsun, często określany jako „prawdziwy minister finansów Indii”, ma fundamentalne znaczenie dla rolnictwa, gospodarki i codziennego życia milionów ludzi. Średnie roczne opady w Indiach na przestrzeni 110 lat wyniosły około 899 mm, z typowymi odchyleniami w granicach ±20%. Odchylenia przekraczające 10% mogą prowadzić do poważnych powodzi lub susz, co uwypukla wrażliwą równowagę tego systemu pogodowego. Wpływ monsunu rozciąga się na rolnictwo, florę i faunę oraz dobrobyt mieszkańców krajów takich jak Indie, Nepal, Pakistan i Sri Lanka.
Kluczowym elementem kształtującym zachowanie monsunu jest tworzenie się bruzd, czyli wydłużonych obszarów niskiego ciśnienia atmosferycznego. Bruzdy te, powstające w wyniku zbieżności mas powietrza o różnej temperaturze i wilgotności, są ogniskami intensywnych opadów. Bruzda monsunowa, będąca częścią Strefy Zbieżności Międzyzwrotnikowej (ITCZ), jest odpowiedzialna za ulewne deszcze definiujące szczyt pory deszczowej i może stanowić wylęgarnię dla tropikalnych niżów i cyklonów.
Zmienność indyjskiego monsunu jest kształtowana przez globalne i regionalne czynniki, w tym zjawiska takie jak Oscylacja Południowa (ENSO) i Dipol Oceanu Indyjskiego (IOD). Warunki El Niño zazwyczaj osłabiają monsun, potencjalnie prowadząc do susz, podczas gdy La Niña może go wzmacniać. Równie istotny wpływ wywierają Himalaje i Płaskowyż Tybetański, które kształtują wzorce wiatru. Interakcja między prądem strumieniowym a bruzdami również odgrywa kluczową rolę w określaniu trajektorii i intensywności systemów pogodowych.
Implikacje ekonomiczne monsunu są znaczące. Dobry rok monsunowy może zwiększyć produkcję rolną i napędzić wzrost PKB, podczas gdy słaby monsun może skutkować spowolnieniem gospodarczym. Monsun wpływa również na sektory takie jak energetyka (zwłaszcza hydroenergetyka), transport, przemysł i turystyka. Zmienność opadów może prowadzić do zakłóceń w rolnictwie, kryzysów wodnych oraz zwiększonego ryzyka powodzi i osuwisk, wpływając na infrastrukturę i życie ludności.
Pora monsunowa, trwająca zazwyczaj od czerwca do września, charakteryzuje się monsunem południowo-zachodnim. Następnie, od października do grudnia, występuje monsun północno-wschodni, który głównie dotyka południowo-wschodnie Indie. Indyjski Departament Meteorologii (IMD) stale monitoruje początek i wycofanie się monsunu. Ostatnie lata przyniosły trend opadów powyżej normy, choć regionalne dysproporcje w rozkładzie opadów nadal się utrzymują. Bieżące monitorowanie tych złożonych wzorców pogodowych jest kluczowe dla adaptacji i przygotowania na całym subkontynencie.