Rzadkie chmury stratosferyczne nad Antarktydą: Nowe obserwacje i ich znaczenie dla badań klimatycznych

W lipcu 2025 roku na Antarktydzie zaobserwowano rzadkie zjawisko atmosferyczne – polarne chmury stratosferyczne (PSC). Te niezwykłe obłoki, znane również jako chmury perłowe, tworzą się w dolnej stratosferze, na wysokości od 15 do 25 km, w ekstremalnie niskich temperaturach, zazwyczaj poniżej -78°C. Charakteryzują się one iryzującymi kolorami, które są szczególnie widoczne na tle ciemnego nieba po zachodzie słońca. Chmury te powstają, gdy powietrze przepływające przez troposferę napotyka wysokie grzbiety górskie, co prowadzi do jego wznoszenia i ochładzania. W regionach polarnych, gdzie wysokość troposfery jest ograniczona, fale te sięgają stratosfery, powodując kondensację kryształków lodu i formowanie się polarnych chmur stratosferycznych. Zazwyczaj obserwuje się je zimą i wiosną. Jednak w lipcu 2025 roku zaobserwowano je latem, co może wskazywać na zmiany w warunkach klimatycznych regionu. Naukowcy z Davis LIDAR prowadzą badania nad chmurami stratosferycznymi od 2001 roku, analizując ich związek z temperaturą stratosfery i wpływem fal atmosferycznych na zmiany w ozonie. Polarne chmury stratosferyczne składają się z kryształków lodu o średnicy około 10 mikrometrów, które muszą mieć zbliżone rozmiary, aby wywołać charakterystyczne, jaskrawe, opalizujące kolory poprzez dyfrakcję i interferencję. Chmury te dzielą się na dwa główne typy: Typ I, które zawierają kwas azotowy i siarkowy, oraz Typ II, składające się z kryształków lodu. Reakcje chemiczne zachodzące na powierzchni tych chmur uwalniają atomy chloru i bromu, które niszczą cząsteczki ozonu, przyczyniając się do powstawania dziur ozonowych. Obserwacje takich zjawisk pozwalają lepiej zrozumieć procesy atmosferyczne i ich wpływ na klimat Ziemi. Zamiast postrzegać zmiany klimatyczne jako zagrożenie, możemy uznać je za szansę na pogłębienie naszej wiedzy o dynamice atmosfery i poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań. Zamiast skupiać się na negatywnych skutkach, warto dostrzec potencjał do rozwoju technologicznego i adaptacji, które pozwolą nam lepiej współistnieć z naturą. To zaproszenie do wzięcia odpowiedzialności za nasze działania i poszukiwania harmonii między ludzką aktywnością a środowiskiem naturalnym.