W lipcu 2025 roku ogłoszono ambitny projekt mający na celu przywrócenie do życia olbrzymiego moa, nielotnego ptaka, który wyginął około 600 lat temu. Inicjatywa ta, angażująca firmę Colossal Biosciences, Centrum Badań Ngāi Tahu oraz reżysera Petera Jacksona, budzi zarówno nadzieje, jak i kontrowersje.
Olbrzymie moa, osiągające wysokość do 3,6 metra, odgrywały kluczową rolę w ekosystemach Nowej Zelandii. Ich wyginięcie, spowodowane głównie przez polowania Maorysów, którzy przybyli na wyspy między 1250 a 1300 rokiem, stanowiło poważny cios dla lokalnej fauny. Projekt deekstynkcji ma na celu przywrócenie tego gatunku kluczowego do jego naturalnego środowiska.
Colossal Biosciences planuje pozyskanie DNA z zachowanych szczątków moa i zrekonstruowanie jego genomu. Naukowcy porównają te sekwencje z genomami żyjących ptaków i wykorzystają inżynierię genetyczną do wprowadzenia unikalnych cech. Sir Peter Jackson zainwestował w projekt 15 milionów dolarów. Centrum Badań Ngāi Tahu będzie nadzorować projekt, dbając o jego zgodność z wartościami Maorysów. Profesor Mike Stevens podkreślił integrację mātauranga Māori z inżynierią genetyczną.
Projekt spotyka się ze sceptycyzmem, a niektórzy naukowcy kwestionują możliwość prawdziwej deekstynkcji. Podnoszone są również obawy dotyczące etycznych i ekologicznych implikacji ponownego wprowadzenia wymarłych gatunków. Warto zauważyć, że w XIX i XX wieku opisano wiele gatunków moa, a zainteresowanie zachodnich badaczy wzrosło, gdy w 1840 roku Richard Owen rozpoczął badania nad moa. Przez kolejne 8 lat nazwał 13 gatunków. Obecnie projekt znajduje się we wczesnej fazie, koncentrując się na ekstrakcji DNA i analizie genomowej. Współpraca ta stanowi znaczący krok w kierunku zbadania deekstynkcji i jej potencjalnej roli w odbudowie ekologicznej.
Warto pamiętać, że wymieranie gatunków jest naturalnym procesem, jednak działalność człowieka znacząco przyspieszyła ten proces w ostatnich stuleciach. Projekt deekstynkcji moa może być postrzegany jako próba naprawienia błędów przeszłości i przywrócenia równowagi w ekosystemie. Zamiast skupiać się na potencjalnych zagrożeniach, warto spojrzeć na ten projekt jako na szansę na zdobycie nowej wiedzy i rozwój technologii, które mogą pomóc w ochronie zagrożonych gatunków. Kluczowe jest, aby wszelkie działania były prowadzone w sposób odpowiedzialny i z uwzględnieniem etycznych aspektów.