In Zuid-Afrika heeft het Institute of Race Relations (IRR) de 'Freedom From Poverty Bill' geïntroduceerd, een wetsvoorstel dat de bestaande Black Economic Empowerment (BEE) en Employment Equity (EE) beleidsmaatregelen wil vervangen. Het voorgestelde 'Economic Empowerment for the Disadvantaged' (EED) model richt zich op behoefte-gebaseerde criteria en introduceert een voucher-systeem voor financiering van onderwijs, huisvesting en gezondheidszorg. Vanuit een economisch perspectief is de wet een poging om de inefficiënties van het huidige BEE-beleid aan te pakken, dat volgens critici vooral een kleine elite ten goede komt. Het EED-model beoogt een breder economisch empowerment door directe steun aan individuen in plaats van aan bedrijven, wat kan leiden tot een meer inclusieve economische groei.
De economische vrijheid van Zuid-Afrika scoort 57,3, waarmee het de 103e meest vrije economie is in de 2025 Index of Economic Freedom. Dit is lager dan het wereldgemiddelde, wat wijst op structurele uitdagingen zoals corruptie en een zwakke rechtsstaat die de economische concurrentiekracht belemmeren. De 'Freedom From Poverty Bill' kan, indien succesvol, bijdragen aan een verbetering van deze score door de economische participatie te vergroten. Echter, de economische impact van de wet hangt af van verschillende factoren. Een rapport van de Wereldbank stelt dat de Zuid-Afrikaanse economie de afgelopen tien jaar slechts met gemiddeld 0,7% is gegroeid, mede door infrastructurele knelpunten en een zwak ondernemingsklimaat. De verbetering van de elektriciteitsvoorziening in 2024 heeft weliswaar een positief effect gehad, maar structurele hervormingen zijn noodzakelijk om de economische groei te stimuleren en de armoede effectief te bestrijden. Bovendien bedroeg de werkloosheid in het vierde kwartaal van 2024 nog steeds 31,9%, wat aantoont dat er meer nodig is dan alleen sociale steun om de armoede te verminderen.
De 'Freedom From Poverty Bill' vertegenwoordigt een potentiële verschuiving in de economische strategie van Zuid-Afrika, met een focus op directe empowerment van individuen. Of deze aanpak succesvol zal zijn, hangt af van de implementatie en de mate waarin het de structurele economische problemen van het land aanpakt. Het blijft cruciaal om te investeren in een inclusieve economie die banen creëert en kansen biedt voor alle Zuid-Afrikanen.