De snelle opmars van kunstmatige intelligentie (AI) in 2025 heeft geleid tot ingrijpende veranderingen in diverse sectoren, met aanzienlijke gevolgen voor economie, werkgelegenheid en milieu. Hoewel AI onmiskenbare voordelen biedt, brengt de groei ervan ook uitdagingen met zich mee die een zorgvuldige afweging en proactief beheer vereisen.
De toename van AI-technologieën heeft de energiebehoefte van datacenters drastisch doen stijgen. Een rapport van het Internationaal Energieagentschap (IEA) uit 2025 voorspelde dat het wereldwijde elektriciteitsverbruik door datacenters tegen 2030 zal verdubbelen tot ongeveer 945 terawattuur (TWh). Dit komt neer op bijna 3% van het totale wereldwijde elektriciteitsverbruik, voornamelijk gedreven door de intensieve rekenkracht die AI-applicaties vereisen. In de Verenigde Staten zal naar verwachting tegen 2026 maar liefst 6% (of 260 TWh) van het totale elektriciteitsverbruik afkomstig zijn van datacenters. De staat Texas ondervindt de gevolgen van de expansie van AI-gedreven datacenters aan den lijve; experts waarschuwen dat de stijgende vraag de infrastructuurcapaciteit kan overstijgen, wat mogelijk leidt tot een tekort van 27 tot 40 gigawatt per jaar tegen 2035. De U.S. Energy Information Administration (EIA) heeft haar projecties voor het elektriciteitsverbruik in de VS verhoogd, waarbij de toename van de vraag vanuit de commerciële sector, met name datacenters, als een belangrijke factor wordt genoemd. De EIA verwacht dat de elektriciteitsverkoop aan de commerciële sector, waaronder datacenters vallen, met 3% zal stijgen in 2025 en 5% in 2026, wat aanzienlijk hoger is dan de eerder voorspelde jaarlijkse groei van 2%.
De ecologische voetafdruk van AI beperkt zich niet tot elektriciteitsverbruik; datacenters verbruiken ook aanzienlijke hoeveelheden water voor koeling. Het IEA schat dat een enkel datacenter van 100 megawatt tot wel 2 miljoen liter water per dag kan gebruiken, wat overeenkomt met het dagelijkse verbruik van 6.500 huishoudens. Dit legt een extra druk op de waterreserves, vooral in gebieden die gevoelig zijn voor droogte. Een rapport van EESI benadrukt dat grote datacenters tot 5 miljoen gallons (ongeveer 19 miljoen liter) water per dag kunnen verbruiken, wat vergelijkbaar is met het watergebruik van een stad met 10.000 tot 50.000 inwoners. Innovatieve koeltechnologieën zoals 'direct-to-chip' koeling en 'immersion cooling' kunnen zowel het water- als energieverbruik verminderen.
De integratie van AI in verschillende industrieën heeft geleid tot significante verschuivingen op de arbeidsmarkt. Een studie van het World Economic Forum uit 2025 voorspelde dat AI miljoenen banen kan elimineren, terwijl er tegelijkertijd nieuwe functies ontstaan. De netto-impact op de werkgelegenheid blijft echter onderwerp van discussie. Mo Gawdat, voormalig Chief Business Officer bij Google X, uit zijn scepsis over het idee dat AI nieuwe werkgelegenheid zal creëren. Hij stelt dat AI steeds vaker menselijke rollen vervangt, zelfs op hoog niveau, zoals CEO's. Gawdat gelooft dat kunstmatige algemene intelligentie (AGI) uiteindelijk beter zal presteren dan mensen in alles, inclusief het zijn van een CEO. Hij waarschuwt dat dit kan leiden tot sociale onrust en een verdere toename van ongelijkheid, tenzij er ethische overwegingen en mogelijke oplossingen zoals een universeel basisinkomen worden geïmplementeerd.
De milieu- en sociale uitdagingen die gepaard gaan met de groei van AI onderstrepen de noodzaak van omvattende beleidsmaatregelen en strategieën. Overheden, bedrijven en gemeenschappen moeten samenwerken om duurzame praktijken te ontwikkelen die de negatieve effecten van AI-expansie beperken. Dit omvat investeringen in energie-efficiënte technologieën, het bevorderen van transparantie in energieverbruik en het waarborgen van een eerlijke verdeling van de voordelen van AI binnen de samenleving.