Vormgevers van de Mode: De Historische Tentoonstelling van Alaïa en Balenciaga in Prato

Het Textielmuseum (Museo del Tessuto) in Prato heeft de deuren geopend voor een opmerkelijke tentoonstelling getiteld: "Azzedine Alaïa en Cristóbal Balenciaga. Beeldhouwers van de Vorm". Deze expositie, die loopt van 25 oktober 2025 tot 3 mei 2026, eert twee reuzen wier creatieve visies de haute couture fundamenteel hervormden. De focus ligt op hun gedeelde, onwrikbare streven naar perfectie in de architectuur van kledingstukken. Het idee om het erfgoed van deze twee Franse couturiers, die elkaar nooit persoonlijk hebben ontmoet, samen te brengen, werd oorspronkelijk in 2018 geopperd door Hubert de Givenchy.

Olivier Saillard trad op als curator van dit ambitieuze project. Hij introduceerde het concept voor het eerst in 2020 bij de Fondation Azzedine Alaïa in Parijs. Nu, ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de Stichting van het Textielmuseum, maakt de tentoonstelling haar debuut op Italiaanse bodem. De collectie is ondergebracht in de indrukwekkende zalen van de voormalige fabriek Campolmi. De kern van de presentatie bestaat uit vijftig kledingstukken uit het archief van de Fondation Azzedine Alaïa—exact vijfentwintig van elke meester. Deze stukken illustreren hun gemeenschappelijke benadering van snitarchitectuur en hun nadruk op het vrouwelijke silhouet. Daarnaast zijn twaalf originele schetsen uit het Balenciaga-archief in Parijs te zien, daterend uit de periode van 1950 tot 1968.

Bijzondere aandacht gaat uit naar de innovatieve materiaalkeuze van beide ontwerpers. Naast Alaïa's geliefde tricot, dat hij vaak gebruikte om het lichaam te omhelzen, worden stoffen getoond die kenmerkend waren voor Balenciaga. Het meest in het oog springend is het revolutionaire 'gazar'. Dit materiaal, dat Cristóbal Balenciaga in 1958 ontwikkelde in samenwerking met de firma Abraham, staat bekend om zijn unieke vermogen om de vorm vast te houden, vergelijkbaar met klei. Dit stelde hem in staat om voorheen ondenkbare volumes en sculpturale vormen te creëren. Balenciaga, die door tijdgenoten zoals Christian Dior en Hubert de Givenchy als een waar genie werd beschouwd, gebruikte gazar onder meer voor zijn architectonische creaties, waaronder de iconische trapeziumvormige trouwjurken uit 1967 en 1968.

Een fascinerend detail is de indirecte band tussen de twee. Nadat het Huis Balenciaga in 1968 zijn deuren sloot, kreeg de jonge Alaïa de kans om een selectie van de creaties van de Maestro te kiezen. Dit vormde de basis voor Alaïa's diepe en blijvende respect voor de modegeschiedenis. De expositie onthult hoe Alaïa, die bekend stond als de laatste couturier die alle stadia van het kledingproces beheerste, inspiratie putte uit Balenciaga's architectonische snit. Dit is bijvoorbeeld duidelijk zichtbaar in zijn interpretaties van Balenciaga's jassen en bolero’s uit 1938 en 1940.

De tentoonstelling, die wordt gehouden onder de auspiciën van de Franse Ambassade in Italië, onderzoekt hoe deze twee grootheden, ondanks het feit dat hun levenspaden elkaar nooit kruisten, een gemeenschappelijke taal vonden in hun sculpturale benadering van kleding. Het bevestigt de stelling dat ware meesterschap materie kan transformeren in een blijvende vorm die generaties blijft inspireren en de grenzen van de mode verlegt.