Toen Apollo-astronauten voor het eerst voet op de Maan zetten, verwachtten ze alleen grijze stenen en droge stof te vinden. In plaats daarvan ontdekten ze iets verrassends en moois: kleine, feloranje glazen bollen die glinsterden als microscopische edelstenen over het maanlandschap.
Meer dan vijf decennia na deze verbazingwekkende ontdekking hebben wetenschappers eindelijk de oorsprong van deze miniatuur glazen bollen onthuld. Het antwoord opent een nieuw hoofdstuk in de geologische geschiedenis van de Maan, die veel actiever blijkt te zijn dan eerder gedacht. Deze bollen zijn ongeveer 3,3 tot 3,6 miljard jaar geleden gevormd, toen de Maan jong was en vol explosieve vulkanische activiteit.
Stel je een vulkaanuitbarsting voor zoals die in Hawaï, maar dan in een luchtloze, weerloze omgeving – dat is de achtergrond voor de creatie van deze bollen. De afwezigheid van wind en regen heeft de glazen bollen intact en niet geërodeerd gehouden gedurende miljarden jaren. Wetenschappers hebben geavanceerde analysemethoden gebruikt, zoals hoogenergetische ionenstralen en elektronenmicroscopen, om de structuur en chemische samenstelling van de bollen te bestuderen zonder ze te beschadigen.
Interessant is dat deze bollen in verschillende kleuren en samenstellingen komen. Sommige zijn glanzend oranje, terwijl andere diep zwart zijn. Deze kleurverschillen zijn niet alleen esthetisch; elke kleur vertegenwoordigt een ander type vulkaanuitbarsting en een andere tijdsperiode. Het oppervlak van de bollen bevat mineralen en isotopen die fungeren als natuurlijke "probes" om de druk, temperatuur en chemische omstandigheden op de Maan te begrijpen tijdens de uitbarstingen miljarden jaren geleden.
"Het bestuderen van deze bollen is als het lezen van het dagboek van een oude vulkanoloog van de Maan," zei Ryan Ogliore, een professor in de natuurkunde aan de Washington University in St. Louis, poëtisch beschrijvend over het wetenschappelijke proces. Elke kleine bol bevat waardevolle informatie over de evolutie van de binnenkant van de Maan – een miniatuurvenster naar het verleden van ons jonge en dynamische zonnestelsel.
Deze ontdekking bewijst dat de Maan niet altijd het levenloze, stille lichaam was dat we vandaag zien. Lang geleden was de Maan een geologisch actieve wereld, met grote uitbarstingen die zijn oppervlak vormden en microscopische glazen sporen als historische getuigen achterlieten. Dankzij geavanceerde technologie en de volharding van wetenschappers, houden de oranje glazen bollen, die ooit als vreemd werden beschouwd, nu een groot verhaal over het verleden van de Maan – en misschien ook over de vorming van planeten in het zonnestelsel.