Berggebieden, rijk aan biodiversiteit, worden snel getransformeerd door de wereldwijde veranderingen. Stijgende temperaturen en veranderd landgebruik bevorderen de groei van concurrerende planten, wat gevolgen heeft voor gespecialiseerde graslandsoorten.
Een studie gericht op Sideritis, of Griekse bergthee, onthult de effecten van deze "vergroening van berggebieden". Dit kruid, gewaardeerd om zijn medicinale eigenschappen en als indicator van de gezondheid van habitats, is bijzonder kwetsbaar.
Onderzoekers onderzochten Sideritis-populaties in elf Griekse bergketens. Ze combineerden satellietgegevens met genetische analyses van herbariumspecimens uit de jaren 70 en hedendaagse plantenmonsters.
De resultaten toonden een significante afname van de genetische diversiteit in acht regio's. In ernstig getroffen gebieden vertoonde tot 20% van de individuele plantengenomen tekenen van inteelt, wat wijst op krimpende populaties.
De studie legt een direct verband tussen de verspreiding van struiken en bomen in graslanden en deze afname van de genetische diversiteit. Verminderde genetische diversiteit verzwakt het vermogen van een soort om zich aan te passen aan omgevingsstressoren.
De innovatieve aanpak combineerde remote sensing met genomische analyses. Dit stelde onderzoekers in staat om conclusies te trekken over de ontwikkeling van plantenpopulaties over decennia.
Satellietbeelden kunnen nu genetische veranderingen in berg ecosystemen identificeren. Deze methode is vooral handig in afgelegen of voorheen niet-gecontroleerde gebieden.
Historische plantenspecimens in herbaria waren cruciaal voor de 50-jarige vergelijking. Onderzoekers bevelen aan om prioriteit te geven aan bescherming in gebieden die het meest worden getroffen door de vergroening van berggebieden.
Verdere studies zijn nodig om de bredere impact van milieuveranderingen op de genetische basis van biodiversiteit te begrijpen. Deze kennis is essentieel voor het ontwikkelen van effectieve beschermingsstrategieën.