Zuurstof gedetecteerd in verste sterrenstelsel, daagt theorieën over het vroege heelal uit

Astronomen hebben zuurstof gedetecteerd in JADES-GS-z14-0, het verste sterrenstelsel dat tot nu toe is ontdekt. Het licht van het sterrenstelsel deed er 13,4 miljard jaar over om de aarde te bereiken, wat aangeeft dat het bestond toen het heelal slechts 300 miljoen jaar oud was. Met behulp van de ALMA-radiotelescoop bevestigden Nederlandse en Italiaanse astronomen de aanwezigheid van zuurstof, die aanvankelijk werd gedetecteerd door de James Webb Space Telescope (JWST). Deze bevinding daagt bestaande theorieën uit over de evolutie van sterren in het vroege heelal, bekend als de "Cosmische Dageraad", die naar verwachting zou worden gedomineerd door lichte elementen zoals waterstof en helium. JADES-GS-z14-0 bevat tien keer meer zware elementen dan verwacht. Sander Schouws van de Sterrenwacht Leiden vergeleek de ontdekking met het vinden van een tiener waar alleen pasgeborenen werden verwacht, wat suggereert dat sterrenstelsels veel eerder zijn gevormd dan eerder werd gedacht. Waarnemingen van de James Webb Space Telescope sinds 2022 hebben aangetoond dat sterrenstelsels in het vroege heelal helderder en meer ontwikkeld waren dan wetenschappers voorspelden, wat aanleiding geeft tot een heroverweging van de vorming en evolutie van het heelal.