Natuuronderzoekers geloofden ooit dat reptielen zoals hagedissen en slangen voornamelijk vertrouwden op zicht en reuk, waarbij de binnenoor vooral voor evenwicht zorgde. Nieuw onderzoek onthult echter een verrassende vaardigheid: het evenwichtsorgaan van een gekko detecteert ook grondtrillingen.
Deze ontdekking, gericht op de toke-gekko, herschrijft een deel van het evolutionaire verhaal van het horen. Het suggereert een oude vibratiebaan, voorheen over het hoofd gezien, die nooit verdween toen gewervelde dieren aan land gingen.
Onderzoekers registreerden zenuwsignalen in de saccule, een met vloeistof gevulde zak in de schedel van de gekko, terwijl ze trillingen met lage frequentie toedienden. De saccule reageerde, wat duidt op een tweede geluidskanaal voor trillingen, apart van het trommelvlies.
“Het oor, zoals we het kennen, hoort geluid dat door de lucht wordt getransporteerd. Maar deze oude interne baan, die typisch verbonden is met evenwicht, helpt gekko's trillingen te detecteren die zich voortplanten door media zoals grond of water”, legt studie co-auteur Catherine Carr, een Distinguished University Professor of Biology aan de Universiteit van Maryland, uit.
De studie, gepubliceerd in Current Biology, vond ook een speciale vibratiesnelweg in de hersenen van de gekko, de nucleus vestibularis ovalis. Soortgelijke structuren bij slangen en de brughagedis suggereren een gedeelde sensorische blauwdruk over reptielen.
Dit onderzoek benadrukt dat veel slangen en hagedissen kunnen communiceren via vibratiesignalen. Dit verandert de manier waarop wetenschappers denken over dierenperceptie. Andere dieren, zoals woestijnzand-duikslangen en schildpadjongen, kunnen ook deze sensorische route gebruiken.
Het vibratiegevoel van de gekko kan door vroege tetrapoden aan land zijn gebracht. De bevindingen van de studie kunnen therapieën voor evenwichtsstoornissen beïnvloeden en nieuwe ontwerpen voor aardbevingssensoren inspireren.
Door te begrijpen hoe gekko's trillingen waarnemen, ontdekken wetenschappers een sensorisch mozaïek dat honderden miljoenen jaren teruggaat.