De Europese Unie intensiveert haar inspanningen voor de lancering van een digitale euro, een strategische reactie op de recente goedkeuring van de GENIUS Act in de Verenigde Staten op 18 juli 2025. Deze Amerikaanse wetgeving creëert een regelgevend kader voor stablecoins, digitale tokens die doorgaans gekoppeld zijn aan de Amerikaanse dollar. EU-autoriteiten maken zich zorgen dat de groeiende dominantie van dollar-gedekte stablecoins de internationale positie van de euro en de financiële soevereiniteit van de EU zou kunnen ondermijnen.
Piero Cipollone, lid van de directie van de Europese Centrale Bank (ECB), heeft zijn bezorgdheid geuit dat de uitbreiding van de Amerikaanse stablecoinmarkt kan leiden tot kapitaalvlucht uit eurodeposito's naar Amerikaanse activa. Dit zou de financiële stabiliteit en de autonomie van Europa in grensoverschrijdende betalingen kunnen bedreigen. De snelle goedkeuring van de GENIUS Act heeft de discussie binnen de EU over de snelheid en de technologische opzet van de eigen digitale centralebankmunt (CBDC) versneld.
In een opmerkelijke koerswijziging ten opzichte van eerdere overwegingen voor een gesloten, centraal beheerd systeem, onderzoeken EU-beleidsmakers nu de mogelijkheid om de digitale euro in te zetten op publieke blockchains zoals Ethereum of Solana. Dit alternatief beoogt de integratie van de euro in gedecentraliseerde financiën (DeFi), wereldwijde portemonnees en grensoverschrijdende betalingssystemen te vergemakkelijken, zonder de noodzaak van volledig nieuwe infrastructuur.
Publieke blockchains bieden voordelen zoals verhoogde transparantie en toegang tot een breed ecosysteem van ontwikkelaars, wat de systeemresilientie ten goede komt dankzij hun gedecentraliseerde aard. Ethereum staat bekend om zijn volwassen smart contract-mogelijkheden en ontwikkelaarsgemeenschap, terwijl Solana wordt geprezen om zijn hoge transactiedoorvoer en lage kosten, wat het potentieel geschikt maakt voor grootschalige adoptie.
Deze aanpak brengt echter aanzienlijke uitdagingen met zich mee. De inherente transparantie van publieke blockchains roept vragen op over de compatibiliteit met de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en het doel van de ECB om een contant-achtige anonimiteit in digitale transacties te handhaven. Technische hindernissen, zoals de schaalbaarheidsbeperkingen van Ethereum en de eerdere betrouwbaarheidskwesties van Solana, worden ook overwogen. Bovendien ontstaan er governancekwesties door de mogelijkheid dat upgrades en validators buiten de directe controle van de staat blijven.
Beleidsmakers maken zich ook zorgen dat een breed toegankelijke euro-token kan leiden tot uitstroom van deposito's uit Europese banken, tenzij deze zorgvuldig wordt ontworpen met passende waarborgen, zoals limieten voor het aanhouden van tegoeden. De stap van de EU naar publieke blockchains wordt gezien als een strategische manoeuvre om het concurrentievoordeel van de VS op het gebied van de institutionalisering van digitale activa te counteren en de eigen economische soevereiniteit te versterken in de evoluerende digitale economie.
De goedkeuring van de GENIUS Act wordt door sommige Europese functionarissen beschreven als een katalysator die de urgentie om het digitale europroject te versnellen, benadrukt. De ECB bevindt zich momenteel in de voorbereidende fase voor de digitale euro, met een besluit over de architectuur dat in oktober 2025 wordt verwacht. De bredere implicaties van deze strategische verschuiving zouden de normen voor CBDC's wereldwijd kunnen herdefiniëren en de adoptie van crypto-activa opnieuw vormgeven.