Istanbul, een bruisende metropool in Turkije, deelt een bijzondere band met zijn katachtige bewoners. Deze connectie, die eeuwen teruggaat, blijft in 2025 sterk. De straatkatten zijn een essentieel onderdeel van de Turkse cultuur en het dagelijkse leven in Istanbul. Velen beschouwen ze als gemeenschappelijke huisdieren, waarbij de lokale bevolking zorgt voor voeding, water en onderdak. Deze zorg weerspiegelt een gedeelde verantwoordelijkheid voor hun welzijn.
De kattenpopulatie in de stad wordt geschat op tussen de 125.000 en 150.000. Deze dieren zijn niet zomaar zwerfdieren; ze zijn geïntegreerd in de gemeenschap. De geschiedenis van katten in Istanbul reikt terug tot de Ottomaanse periode. Destijds werden ze geïntroduceerd om de knaagdierpopulatie in houten gebouwen onder controle te houden. In de loop der tijd evolueerden ze tot geliefde metgezellen, een praktijk die aansluit bij islamitische tradities die katten gunstig gezind zijn.
De positieve houding ten opzichte van katten in Turkije wordt ook in verband gebracht met de islam, de dominante religie in het land, waarin katten als ritueel zuiver worden beschouwd. In 2021 heeft Turkije zijn wetgeving gemoderniseerd, waarbij dieren nu worden erkend als "levende wezens" in plaats van "goederen". Deze wetswijziging heeft geleid tot strengere straffen voor dierenmishandeling en verplicht de sterilisatie van zwerfdieren.
De gemeente Istanbul ondersteunt deze wetten actief door middel van dierenwelzijnsinstanties en mobiele klinieken die vaccinaties, sterilisatie en medische zorg bieden. In 2023 alleen al meldden gemeentelijke TNR-programma's (trap-neuter-return) tienduizenden sterilisaties, wat zowel de omvang van de uitdaging als de toewijding van de stad aan een humaan beheer onderstreept. Wijken zoals Cihangir staan bekend om hun toewijding aan de zorg voor straatkatten. Bewoners laten regelmatig voedsel en water achter en bouwen kleine schuilplaatsen om de katten te beschermen tegen de elementen.
Een studie uit 2024 wees echter uit dat zwarte katten soms moeite hebben om een thuis te vinden, wat de noodzaak van voortdurende educatie en belangenbehartiging benadrukt. Deze discriminatie, geworteld in bijgeloof en sociale media schoonheidsidealen, zorgt ervoor dat zwarte en gestreepte katten een nadeel ondervinden bij adopties. Desondanks blijven de katten een geliefd symbool van de stad, waarbij de gemeenschap en autoriteiten streven naar een harmonieuze samenleving voor mens en dier.